تحلیل تطبیقی محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی چاپ قدیم و جدید پایه چهارم ابتدایی بر اساس اصول معرفت‌شناختی تربیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی قدیم و جدید در پرداختن به اصول «معرفت‌شناختی تربیت» منتج از «واقع‌گرایی سازه‌گرایانه» است. بدین منظور ابتدا در قالب چارچوب نظری مختار پژوهش، ویژگی‌های اصول متناظر با حوزه اجتماعی (اصل ارتباط با امر موردمطالعه، تکیه‌بر شواهد، جامع‌نگری در علم، تکیه‌بر حقایق، فرضیه پروری، ارتباط با نیازها و مسائل) بیان شده است. سپس با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای قیاسی-مضمونی-کمی و تحلیل محتوای تطبیقی به پاسخگویی سؤالات پژوهش پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از فربگی اصل تکیه بر حقایق و در مرتبه دوم از نظر فراوانی اصل ارتباط با امر مورد مطالعه در هر دو کتاب یاد شده می‌باشد. همچنین نتایج نشان دهنده کم توجهی در پرداختن به اصول جامع‌نگری در علم و فرضیه پروری در کتاب تعلیمات اجتماعی چاپ قدیم و جدید می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative analysis of the Content of Old and New Social Education Textbooks of Elementary 4th Grade base on Education Epistemological Principles

نویسندگان [English]

  • N Sajjadiyeh 1
  • S Mohammadipouya 2
1 T. U
2 T. U
چکیده [English]

The aim of this study was to conduct a comparative analysis of content of the old and new versions of social education textbooks of old and new elementary 4th grade base on the education epistemological principles derived from structural realism. Therefore, initially the characteristics of the principles corresponding with social sphere (principles of associated with the study affair, relying on the evidence, wide view on science, relying on facts, hypotheses, contact with the needs and issues) were presented in within a theoretical framework. Then, the thematic, quantitative, inductive content analysis method was used for answering the research questions. The results of the study showed significance of the principle of relying on the facts and the high frequency of the principle of relevance with the subject under study in the mentioned textbooks. The results also indicated a significant lack of attention to principles of wide view in science and hypothesis making in both versions of the Social Education textbooks.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • content analysis
  • social education
  • education epistemological
  • structural realism
باقری، خسرو (1387). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، جلد اول. انتشارات علمی و فرهنگی.
باقری، خسرو (۱۳۸۹). درآمدی بر فلسفه‌ی تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران.جلد دوم. تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
تعلیمات اجتماعی پایه چهارم (1391). اداره کل چاپ و توزیع کتاب‌های درسی.
جعفری هرندی، رضا؛ نصر، احمدرضا؛ میرشاه جعفری، سید ابراهیم (1387). تحلیل محتوا روشی پرکاربرد در مطالعات علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی، با تأکید بر تحلیل محتوای کتاب‌های درسی، روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 14 (55)، 58- 33.
جوادی آملی، عبدالله (1386). سرچشمه‌های اندیشه، تحقیق عباس رحیمیان محقق، ج4، قم: اسرا.
رابینو، پل؛ دریفوس، هیوبرت (1386). میشل فوکو: فراسوی ساخت گرایی و هرمنوتیک. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی. 
سجادیه، نرگس (1389). نقد و بررسی رویکرد تبارشناسی فوکویی و ارائه الگویی از آن جهت پژوهش در عرصه فلسفه تعلیم و تربیت، رساله دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
سجادیه، نرگس (1393). تحلیل تطبیقی اسناد رسمی نگاشته شده در فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 4 (1)، 48- 29.
صادق زاده، علی‌رضا و همکاران (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دبیرخانه شورای عالی آموزش‌وپرورش.
ضرغامی، سعید؛ سجادیه، نرگس ؛ قائدی، یحیی (1391). بازاندیشی مفهومی پرورش همچون بستر فرهنگی تحول نظام آموزشی بر بنیاد نظریه انسان به منزله عامل، راهبرد فرهنگ، دوره 5، شماره 18-17: صص 151- 123.
غفاری مجلج، محمد؛ خزائی، کامیان و ناظری، معصومه (1390). تحلیل محتوای کتاب تعلیمات اجتماعی پایه‌های چهارم و پنجم دوره ابتدایی از نظر برخورداری از مؤلفه‌های هویت ملی، نشریه مهندسی فرهنگی، سال ششم، شماره60-59.
قلتاش، عباس؛ صالحی، مسلم و میرزایی، حسن (1391). تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران از منظر توجه به ویژگی‌های شهروند جهانی، پژوهش در برنامه درسی، سال نهم، دوره دوم، شماره8.
قضاوی، منصوره؛ لیاقتدار، محمدجواد؛ عابدی، احمد و اسماعیلی، مریم (1389). تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی ایران به لحاظ توجه به معضلات زیست‌محیطی، اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره 6، شماره 4.
دهقانی مرضیه (1388). تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس مهارت‌های اجتماعی با توجه به دیدگاه آموزگاران، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، سال هشتم، شماره 31.
دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی (1394). گروه درسی مطالعات اجتماعی، ماهیت مطالعات اجتماعی ویژگی‌های آن، فصل اول.
گال، مردیت و همکاران (1384). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت.
مطالعات اجتماعی پایه چهارم (1393). ناشر: اداره‌ی کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی، چاپ اول.
Bhaskar, R. (2008). A realist theory of science. New York: Taylor & Francis.
BonJour, L. (2005). Epistemological problems of perception. Retrived from http://plato. stanford.edu/entries/perception-episprob.
Dewey, John. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Chicago: Hery Begnery.
David, M. (2015). The correspondence Theory of Truth, In Stanford Encyclopedia of Philosophy, http:// plato. Stanford. Edu/ entries/ truth- correspondence.
Given, L, M. (2008). Encyclopedia of Qualitative Research Methods. California & London: Sage Publications.
Hirst, P. H. (1969). “The Logic of Curriculum”, Journal of Curriculum Studies, 1 (2): 142-158.
Hirst, P. H. & Peters, R. S. (1970). The logic of education. New York: Routledge.
Repko, A. F. & Szostak, R. & Buchberger, M. P. (2017). Introduction to interdisciplinary studies. California: Sage.