آسیب‌شناسی کیفی درس تفکر و سواد رسانه‌ای دوره متوسطه در مرحله اجرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی،واحد میمه،دانشگاه آزاد اسلامی،میمه،ایران

2 گروه علوم تربیتی،واحد میمه،دانشگاه آزاد اسلامی،میمه، ایران

3 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی،واحد اصفهان( خوراسگان) گروه علوم تربیتی،اصفهان،ایران

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر آسیب‌شناسی کیفی درس تفکر و سواد رسانه‌ای دوره متوسطه در مرحله اجرا بود. پژوهش با روش پدیدارشناسی با مشارکت 18 نفر اجرا شد. یافته‌ها نشان داد آسیب‌های اجرایی شامل محتوای ناسازگار (عدم توفیق دانش‌آموزان در تعیین صحت و درستی اطلاعات، عدم منجر شدن دانش‌آموزان به تأمل ورزی و فهم انتقادی اطلاعات، ناتوانی نسبت به نیازهای اطلاعاتی دانش‌آموزان، عدم توفیق دانش‌آموزان نسبت به ارتقاء مسئولیت‌پذیری انتخاب و استفاده از پیام‌ها، اشکال دانش‌آموزان در شناخت شکل‌های بصری ارتباط)، ضعف کنشگران مدرسه‌ای (ضعف سواد رسانه‌ای مدیر، معاونان و دبیران)، والدین ناآگاه و غیرهمراه (کم‌توجهی به آموزش والدین و نقش آن‌ها در حمایت از آموزش سواد رسانه‌ای، ناآگاهی والدین در مواجهه معقول با رسانه‌ها و درس سواد رسانه‌ای)، نادید گرفتن سخت‌افزارها (در نظر نگرفتن فضا و مکان مناسب، نبود امکانات لازم جهت تولید محتوای چندرسانه‌ای، عدم وجود نیروهای پشتیبان جهت تعمیر، نگه‌داری و به‌روزرسانی سخت‌افزارهای کلاس) هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Qualitative Pathology of High School Media Thinking and Literacy Course in the Implementation Stage

نویسندگان [English]

  • Hosein kadkhodaiyan arani 1
  • Farzaneh Vasefian 2
  • Badri Shahtalebi 3
1 Departmenz of Educational Sciences, Meymeh Branch, Islamic Azad University, Meymeh, Iran
2 Departmenz of Educational Sciences, , Maymeh Branch, Islamic Azad University, Maymeh, Iran
3 Associate Professor of Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Department of Educational Sciences, Isfahan,iran
چکیده [English]

The main goal of the current research was to examine the qualitative pathology of the middle school thinking and media literacy course in the implementation stage. The research was carried out by the phenomenological method with the participation of 18 individuals. The findings showed that executive damages include inconsistent content (failure of students in determining the accuracy of information, failure to lead students toward reflection and critical understanding of information, inability to meet students' information needs, failure of students to promote responsibility of choice and the use of messages, the problems of students in recognizing visual forms of communication), the weakness of school activists (weak media literacy of principals, assistants and teachers), uninformed and non-accompanied parents (lack of attention to parents' education and their role in supporting media literacy education, parents' ignorance In reasonable exposure to the media and the media literacy lesson), ignoring the hardware (not considering the appropriate space and location, lack of necessary facilities to produce multimedia content, lack of support forces to repair, maintain and update the classroom hardware).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secondary school
  • media thinking and literacy
  • implemented curriculum
  • pathology
  • teachers' views
امیری، جهاندار؛ زابلی زاده، اردشیر؛ کرمی نومیوندی، سجاد (1398). راهکارهای افزایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی معلمان. فصلنامه مطالعات رسانه‌ای. 14 (3): 22-7.
برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (1391). تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
پاتر، جیمز (1391). مبانی سواد رسانه‌ای. ترجمه صدیقه ببران، افسون حضرتی، مهران بهروز فغانی. تهران: ندای فرهنگ مشرق زمین.
جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی. 5 (2): 198-151.
دلاور، علی؛ خانیکی، هادی؛ شاه حسینی، وحیده (1395). مطالعه موردی اجرای طرح درس سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی. فصلنامه جامعه فرهنگ رسانه. 4 (4): 41-11.
رضایی راد، مجتبی؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ یوسفی سعیدآباد، رضا (1391). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه مدارس هوشمند. فصلنامه علوم تربیتی. 5 (2): 120-109.
سلطانی فر، محمد (1387). تحلیل وضعیت سواد اینترنتی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان شهر تهران 1386-1385 در مقایسه با مربیان و والدین. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. 27 (3): 60-37.
سلیمان، سفر؛ خسروی، فریبرز؛ حداد، زهرا (1392). ارزیابی سواد رسانه‌ای دانشجویان و دانش‌آموزان شهر تهران. مجله جهانی رسانه. 8 (2): 52-74.
سلیمی، محمدرضا؛ شرفی، روح انگیز (1394). بررسی ساختار و ابعاد روش تحقیق پدیدارشناسی. مجموعه مقالات همایش علوم انسانی، روان شناسی و علوم اجتماعی. تهران: مرکز همایش‌های بین المللی صدا و سیما.
شاردی مناهجی، فرشته (1398). بررسی سواد رسانه‌ای والدین و وابستگی به شبکه‌های اجتماعی در دانش‌آموزان 6 تا 19 سال مدارس شهر زنجان سال 1396. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز.
شریفی، مهدی؛ کرمی نومیوندی، سجاد (1397). بررسی ابعاد آموزش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی کشور. دوفصلنامه دین و ارتباطات. 25 (2): 140-111.
شکرخواه، یونس (1388). سواد رسانه‌ای چیست؟. تهران: همشهری آنلاین.
شکری، فرزانه؛ صادقی، پریسا (1394). معلم و دانش رسانه‌ای نیازمندی‌ها و ضرورت‌ها. مجموعه مقالات سومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران.
صفیان بلداجی، رضوان؛ حسینی خواه، علی؛ باقری، خسرو؛ علی عسگری، مجید (1398). طراحی الگوی برنامه درسی خرد با تأکید بر دیدگاه استنبرگ. فصلنامه مطالعات برنامه درسی. 14 (3): 78-37.
عبدالوهابی، مرضیه؛ مهرعلیزاده، یداله؛ پارسا، عبدالله (1395). بررسی موانع استقرار مدارس هوشمند در دبیرستان‌های دخترانه شهر اهواز از دیدگاه معلمان و مدیران. دوفصلنامه علوم تربیتی. 23 (1): 80-55.
عجم، علی‌اکبر؛ یعقوبی، عذرا (1399). بررسی تأثیر میزان سواد رسانه‌ای معلمان با گرایش به تفکر انتقادی آنان. فصلنامه مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری. 2 (2): 79-60.
عیدی زاده، طاهر (1392). سواد رسانه‌ای و انتخاب بازی‌های رسانه‌ای. فصلنامه کتاب ماه علوم اجتماعی. (89): 88-83.
کرمی نامیوندی، سجاد (1395). طراحی سیاستگذاری آموزش سواد رسانه‌ای در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی کشور ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
کریمی، حامد؛ رزاق خواه، امین (1401). شهروند آگاه: سواد رسانه‌ای، چالش‌ها و فرصت‌ها. تهران: بید.
محمودی، سیروس (1397). بررسی برنامه درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول و دوم بر مبنای توجه به مؤلفه‌های سواد رسانه‌ای. فصلنامه جامعه، فرهنگ و رسانه. 7 (3): 112-95.
مشهدی، حمیدرضا (1401). مطالعه تطبیقی برنامه درسی کشور‌های منتخب با تاکید بر توسعه سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشجو معلمان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی. 17 (1): 124-95.
معتضدی، سینا (1393). پیشنهاد الگوی بومی ارتقاء سواد رسانه‌ای نوجوانان در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه بیرجند.
ناظمی، زهرا (1395). بررسی میزان سواد رسانه‌ای و اعتماد نسبت به رسانه‌ها در مدیران دوره دوم متوسطه آموزش و پرورش شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
نامور، معصومه؛ ترکیان تبار، منصور (1396). نقش و تأثیر سواد رسانه‌ای بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان. مجموعه مقالات کنفرانس بین المللی توسعه و ترویج علوم انسانی در جامعه.
نجفی، حسن؛ زارع زردینی، آرش (1399). فاصله تربیتی بین مدرسه و جامعه. فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی. 23 (1): 11-10.
نجفی، حسن؛ ملکی، حسن؛ سبحانی نژاد، مهدی؛ مصباح، علی (1400). طراحی الگوی برنامه درسی هویت دینی در دوره اول متوسطه. فصلنامه مطالعات برنامه درسی. 16 (2): 92-59.
نصیری، بهاره؛ بختیاری، آمنه (1398). بررسی و نقد کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای (شاخه‌های نظری-فنی حرفه‌ای- کاردانش) پایه دهم دوره متوسطه 1395. فصلنامه رسانه. 30 (2): 42-27.
هاشمی، شهناز (1396). ارزشیابی پایانی تفکر و سواد رسانه‌ای (اختیاری) پایه دهم مشترک کلیه رشته و شاخه‌های دوره دوم. طرح پژوهشی. تهران: دفتر تألیف و برنامه‌ریزی درسی.
یزدانی، فریدون (1397). شناسایی چالش‌های پیشِ روی برنامه‌ریزی برای هوشمندسازی مدارس غیرانتفاعی شهر همدان. دوفصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی. 7 (2): 23-8.
یزدیان، امیر (1390). سواد رسانه‌ای انتقادی: بررسی موردی سطح سواد رسانه‌ای دانشجویان کارشناسی ارشد تحقیق در ارتباطات دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صدا و سیما.
Bedford, D (2021). Evaluating Confidence in Information Literacy: A Red/Amber/Green Approach. Journal of Information Literacy. 15 (1): 96-104.
Douglas, K, Funk, S, Share, J (2019). Critical Media Literacy as Transformative Pedagogy. In book: Journalism and Ethics: Breakthroughs in Research and PracticePublisher: IGI Global.
Fedorov, A. Levitskaya, A. & Camarero, E (2016). Curricula for Media Literacy Education According to International Experts. European Journal of Contemporary Education. 17 (3): 324-334.
Halloway, I. Wheeler, S (2009). Qualitative research in nursing and healthcare. Wiley-Blackwell.
Hattani, H, A (2019). Media Literacy Education in Secondary School: Teachers’ Attitudes. Journal of Media Research - Revista de Studii Media. 12 (33): 5-26.
Hobbs, R., Jensen, A (2013). The Past, Present, and Future of Media Literacy Education. Journal of Media Literacy Education, 1 (1). Retrieved from https://digitalcommons.uri.edu/jmle/vol1/iss1/1
Icen, M (2020). Developing Media Literacy Through Activities. International Journal of Educational Methodology. 6 (3): 631-642.
International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) (2015). https://www.ifla.org/
Mateus, J, C (2020). The Need for Media Literacy. https://www.researchgate.net/publication/345260624
Nugent, C, Berdine, G (2018). Media Literacy. The Southwest Respiratory and Critical Care Chronicles. 6 (25):69–73.
UNESSCO (2011). Media and Information Literacy curriculum for Teacher. Edited: Alton Grizzle and Carolyn Wilson.
Valtonen, T, Tedre, M, Mäkitalo, K, Vartiainen, H (2019). Media Literacy Education in the Age of Machine Learning. Journal of Media Literacy Education. 11 (2): 20-36.