طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی رشته‌های کاردانش با رویکرد کارآفرینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 گروه تعلیم و تربیت ، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران،ایران

3 گروه تعلیم و تربیت دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران

4 رهبری و توسعه آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران

چکیده

هدف مقاله طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی رشته­های کاردانش با رویکرد کارآفرینی بود. برای تحقق اهداف تحقیق، تلفیقی از روش­های تحلیل محتوای اسنادی و دلفی استفاده شد. نمونه­های آماری انتخاب شده شامل 24منبع در ارتباط با برنامه درسی و آموزش کارآفرینی و همچنین تعداد 17 نفر از کارآفرینان برتر و 17 نفر از متخصصان برنامه درسی است که بصورت هدفمند انتخاب شده بودند. فنون گردآوری داده­ها عبارت از مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی با متخصصان کارآفرینی و تحلیل کیفی متون بود. یافته­های این پژوهش، در فعالیت اول و دوم استخراج مولفه­های اصلی کارآفرینی (خلاقیت، نوآوری، کارگروهی، پشتکار، ریسک­پذیری و رهبری) بود و در فعالیت سوم الگوی برنامه درسی بر اساس هریک از مولفه­های برگزیده در قالب عناصر چهارگانه برنامه درسی تدوین گردید. در بخش چهارم الگوی طراحی شده توسط 30 نفر از صاحبنظران برنامه ریزی درسی اعتبار بخشی شد، که نتیجه­ی اعتباربخشی گویای مطلوبیت بالای الگوی برنامه درسی طراحی شده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing and Validating an Optimal Pattern for Vocational Curriculum with an Entrepreneurial Approach

نویسندگان [English]

  • Abubakr maghamdoost 1
  • Javad Hatami 2
  • ebrahim talaee 3
  • Gholam Reza Shams 4
1 Department of Education, Faculty of Humanities,tarbiat modares university, tehran, iran
2 Department of Education, Faculty of Humanities, Tarbiat modares university, Tehran, Iran
3 Department of Education Faculty of Humanities Tarbiat Modares University Tehran Iran
4 Leadership and educational development, Faculty of Education and Psychology,Shahid Beheshti University, Tehran,Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study was to design and validate an optimal model for vocational curriculum with an entrepreneurial approach. To accomplish research goals, a combination of document content analysis and Delphi methods was used. The selected statistical samples included 24 sources in relation to curriculum and entrepreneurship education as well as the number of 17 top-level entrepreneurs who were purposefully selected. The data collection techniques were a semi-structured interview with entrepreneurship specialists and qualitative analysis of texts. As the findings, the main components of entrepreneurship (creativity, innovation, teamwork, perseverance, risk taking and leadership) were extracted and next the curriculum model was presented based on each of the selected components in the form of four elements of the program. In the fourth section, the model was designed by 30 curriculum scholarship experts, which was the result of an accreditation that illustrates the desirability of a curriculum model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "vocational Curriculum"
  • "Pattern Design"
  • "Accreditation"
  • "Entrepreneurship Approach"
قرآن کریم
احمد پور داریانی، محمود ( 1394 )، کارآفرینی، تهران: نشر ساکو.
اوزمن، هواردا ؛ کراور، سموئل ام (1396)، مبانی فلسفی تعلـیم و تربیت، ترجمه گـرو علـوم تربیتـی، قم: مؤسسـه آموزشـی و پژوهشی امام خمینی (ره)
باقری نوع­پرست، خسرو و حیدری، ، سمیرا (1395)، ارائه الگویی نظری در برنامه درسی آموزش حرفه‌ای براساس فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران-، مجله­ی مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی ، سال اول - شماره 2
برزگر، محمود (1382)، مطالعة وضعیت اشتغال فارغ­التحصیلان رشته­های نقـشه­کـشی سـاختمان و حـسابداری شـاخة کاردانش در شهرستان­های استان تهران ، طرح پژوهشی سازمان آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران
برزگر، محمود (1381)، بررسی وضعیت اشتغال مهارت آموختگان رشته­های ­کـامپیوتر و الکترونیـک شـاخة کـاردانش شهر تهران، طرح پژوهشی، سازمان آموزش و پرورش شهر تهران.
برنامه درسی ملی (1391). تهران: وزارت آموزش و پرورش
پاینده، ابوالقاسم (1388)، نهج الفصاحه، قم: پارسیان
تقی زاده، عباس؛ حاتمی، جواد؛ وقاسمی، مریم (1397)، بررسی کیفی اصول حاکم بر طراحی آموزشی مبتنی بر نظریة انعطاف‌پذیری شناختی در ترکیب با راهبردهای داربست‌سازی، پژوهش در برنامه ریزی درسی، ش59
جهانگیری، علی؛ کلانتری ثقفی، ربابه (1387)، بررسی و سنجش ویژگی های کارآفرینی مدیران - مطالعه موردی: شرکت مخابرات، نشریه توسعه کارآفرینی، شماره 1.
حسینی خواه، علی؛ رستگار، احمد؛ سلیمی، جمال ( 1386) آیا می توان کارآفرینی را آموزش داد، ماهنامه کار و جامعه. ش90-89
خانی جزنی، جمال (1388). تأثیر آموزش کارآفرینی بر ارتقای فرهنگ کارآفرینی در دانشـگا هـای کشور، مجله اقتصاد و تجارت نوین، شماره 10-11، پاییز و زمستان، ص 268.
خسروی، رحمت اله؛ کافی زاده، منصوره (1391)، تحلیلی بر منطق تایلر در برنامه ریزی درسی: مضامین موجه و مغفول، آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)، دوره 5 , شماره 18
خوب، علی اکبر؛ محمدزاده، کمال؛ کشاورز، محمد؛ علیدادی، محمدرضا (1391). تاثیر برنامه درسی کارآفرینی بر تمایلات کارآفرینانه هنرجویان سال سوم شاخه­های فنی حرفه­ای و کاردانش هنرستان­های شهر داراب، دومین کنفرانس دانشجویی کارآفرینی کشور، تهران: دانشگاه شاهد.
داک ورث، آنجلا (1397)، سرسختی: قدرت اشتیاق و پشتکار (ترجمه سیده سمانه سیدی).تهران: نوین توسعه
دلاور، علی (1396 ). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی (نوبت چاپ 48) . تهران: نشر ویرایش
رزی، جمال (1396)، ارائه مدلی برای معلم اثربخش و بررسی تناسب آن با استلزامات اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش ایران، پژوهش در برنامه­ریزی درسی سال چهاردهم ، دوره دوم، شماره 28 ( پیاپی 55)
رضوی محمودآبادی، سید محمد جواد؛ قهرمان تبریزی، کوروش؛زارعی محمود آبادی، محمد (1395)، شناساییورتبهبندیعواملمؤثربرکارآفرینیدرورزشبارویکردمنسجمتحلیلچندمعیارهوکپلند، پژوهشنامهمدیریتورزشیورفتارحرکتی ، شماره 2 رنجبریان، رسول (1392)، خلاقیت و نوآوری در سازمان ها، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه - شماره 161
روشن، محمد رحیم؛ سیفی، الهام؛ عبداللهی، بیژن؛ نوکانی، ژیلا؛ بنی جمالی، زهرا (1393) بررسی رابطه بین آموزش کارآفرینانه معلم ( اهداف ، محتوا، ضرورت و محیط آموزشی) با روحیه کارآفرینانه دانش آموزان متوسطه شهر تهران. اندیشه های نوین تربیتی، 11-1
ریاحی‌نژاد، حسین؛ شرکایی‌اردکانی، جواد ؛رزاقی، هادی؛ نوید‌ادهم، مهدی (1395)، مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش (ویژه مدارس)، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
سالمی، محمد (1386)، موانع و راههای توسعه کارآفرینی دانش آموختگان فنی و حرفه­ای و کار و دانش ، فصلنامه تخصصی اشتغال و کارآفرینی رویش، شماره 16
سبحانی نژاد، مهدی؛ مقدم، مینا (1392)، تبیین ابعاد و مولفه های نگرش جامع کارآفرینی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی عمومی و تکمیل مهارت متوسطه کاردانش، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، شماره 23.
سبزه، بتول (1394)، طراحی الگوی برنامه درسی کارآفرینی برای کودکان پیش از دبستان و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان برنامه درسی، کارآفرینی و مربیان ، فصلنامه مطالعات پیش­دبستان و دبستان، دوره 1، شماره1
سیف، علی اکبر (1397)، روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: نشردوران
شرفی، محمد؛ مقدم، مینا؛ مذبوحی، سعید ( 1391). برنامه درسی آموزش کارآفرینی: هدف، محتوا، روش تدریس و شیوه ارزشیابی، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی.دوره 1 ش 3
شریعت زاده ، مهدی (1382)، بررسی وضعیت تحصیلی و شغلی فارغ‌التحصیلان نظام جدید آموزش متوسطه کشاورزی در ایران، فصلنامه علمی ترویجی تعلیم و تربیت ، شماره 76.
شریعت زاده ، مهدی (1388)، بررسی وضعیت تحصیلی و شغلی فارغ­التحصیلان شاخة کار و دانش در رشته­های کامپیوتر، امور مالی و حسابداری و زراعت و مقایسه آن با وضعیت فارغ­التحصیلان شاخة نظری، فصلنامه­ی تعلیم و تربیت، 100، 26-7.
شریعتمداری، علی (1394)، جامعه و تعلیم و تربیت: مبانی تربیت جدید، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر
صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان (1394)، مبانی روش­شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، راهبرد فرهنگ، شماره 29
صلاح ورزی، حسین (1397، 12خرداد)، کارآفرینی و کار تیمی، کسب و کار (همشهری)، شماره 7399
صالحی، کیوان؛ زین آبادی، حسن رضا ؛ کیامنش، علیرضا (1386)، نگاهی تحلیلی بر عملکرد هنرستان­های کار و دانش موردی از ارزشیابی کیفیت بروندادهای هنرستانهای کار و دانش منطقه 2 شهر تهران، فصلنامه نوآوری آموزشی، شماره 16 (5)، ص 163-119.
طوسی، رمضان؛ تقدیسی، احمد ؛جمشیدی، علیرضا (1393)، کارآفرینی روستایی و تعیین عوامل مؤثر بر آن؛ (مطالعه ی موردی: روستاهای شهرستان مینودشت) ، نشریه پژوهش و برنامه ریزی روستایی، شماره 8
عبدی زاده، حسین؛ نظری، ابوالفضل؛ اسدزاده، سمیه (1391). چگونگی تقویت روحیه کارآفرینی دانش­آموزان مدارس متوسطه از طریق عناصر برنامه درسی، دومین کنفرانس دانشجویی کارآفرینی کشور، تهران: دانشگاه شاهد.
عسگریان دهکردی، فاطمه (1393)، فرهنگ لغات کارآفرینی )به همراه تعاریفی از برخی از اصطلاحات)، دانشگاه کشاورزی شهرکرد
فتحی­واجارگاه، کوروش (1395)، اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریزی درسی، تهران: علم استادان
کاوسی، طهماسب (1386)، رابطه آموزش­های کاردانش وفنی و حرفه‌ای با اشتغال در استان آذربایجان شرقی، دو فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی در نظام­های آموزشی، 1 (1) ، 93-83.
قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی (1396). تهران: انتشارات مجلس شورای اسلامی
عبدالله زاده، غلامحسین؛ شریف زاده، ابوالقاسم؛ عربیون، ابوالقاسم و طلایی، مهدی (1391)، شناسایی و اولویت بندی سرفصل ها و محتوای دوره های آموزش کارآفرینی بر اساس کارکردهای کسب و کار، نامه آموزش عالی. ش18
علی میری، مصطفی (1387).آموزش کارآفرینی: پیدایش، توسعه، گرایش­ها و چالش­ها، نشریه توسعه کارآفرینی. دوره 1 ش1
محمدامین زاده، لیلا (1394)، ارزیابی برنامه­ی درسی دوره­ی متوسطه (شاخه­ی کار و دانش) با نظر به موضوع کارآفرینی از دیدگاه متخصصان، دو فصلنامه­ی نظریه و عمل در برنامه درسی، سال سوم - شماره 6 .
ملکی، حسن (1395)، برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). مشهد:پیام اندیشه
مختارزاده، مارال (1396)، 5 دلیل برای ریسک‌پذیری کارآفرینان ، برگرفته از سایت :
وفایی، وجیهه (1391). شناسایی روش های یاددهی اثربخش جهت پرورش کارآفرینان نوپا در آموزش های کارآفرینی ، کار و جامعه. ش150
هزار جریبی، جعفر (1382)، " توسعه کارآفرینی و دانش آموختگان"، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش­عالی، شماره 3
Acs, Z. and C. Armington (2016). "Employment growth and entrepreneurial activity in cities", Regional Studies 38 (8): 911-927.
Aparicio, S., Urbano, D., and Gomez, D. (2018). "Entrepreneurship and regional economic growth in Antioquia: An empirical analysis", Economics and Business Letters, 7 (2), 84-91
Burdus, E (2010). "Fundamentals of Entrepreneurship", Review of International Comparative Management Volume 11, Issue
Badawi , A .A (2013). "TVET and entrepreneurship skills", UNESCO-UNEVOC Revisiting global trends in TVET
Cho, S., Workman, J. E (2014). "Influences of gender, need for affect, and tolerance for risk-taking on use of information sources". Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 18 (4), 465–482.
Com, B (2012). "Fundamentals of Entrepreneurship", Super intendent , Shivaji University Press, Kolhapur-416 004
Cope, J (2011). "Entrepreneurial learning from failure: An interpretative phenomenological analysis", Journal of Business Venturing, 26, 604–623.
Di-Masi, Pau (2010) "defining entrepreneurship"
 http://www.gdrc.org/icm/micro/define-micro.html. Retrieved
Driessen, M.P., Zwart , P.S (2010). "The role of the entrepreneur in small business success: the Entrepreneurship Scan" :working paper, Groningen : university of Groningen
Ekankumo, B & Kemebaradikumo , N. (2011). "Entrepreneurship and Entrepreneurial Education (EE): Strategy for sustainable Development", Asian Journal of Business Management, 3 (3), 196-202.
Erkkila, K. (2000). Entrepreneurial education Mapping the debates in the United States, the United Kingdom and Finland. New York, NY: Garland Publishing.
Gartner, W. & Vesper, K. (2004). Experiments in entrepreneurship education: Success and failures. Journal of Business Venturing. 9 (0), 179-181.
Goldstein, B.L (2016)." Using the action research process to design entrepreneurship education at Cenderawasih University" , Procedia Social and Behavioral Sciences 228
Golff, L. (2004). A New Paradigm for Business Education.Management Decision, Vol.42, 3/4. pp. 499-507.
Hadzima ,J (2010). "Seven Characteristics of Highly Effective Entrepreneurial Employees", boston business journal
Heilbronn, S. (2010). "Advancing Entrepreneurship in An Elementary School: A Case Study", International Education Studies, 3 (2), 174.
Hytti & O’Gorman (2004), “What is enterprise education? An analysis of the objectives and methods of enterprise education programmes in four European countries”, Education + Training, Vol. 46, no.1
-Huber, L. R., Sloof, R. and Van Praag, M. (2014). "The Effect of Early Entrepreneurship Education: Evidence from a Field Experiment", European Economic Review, 72 (2), 76- 97.
Liebenberg, L., & Mathews, E. (2012). Integrating innovationskills in an introductory engineering design-build course. International Journal of Technology and Design Education, 22, 93–113.
Lonappan, J, and Devaraj, K. (2011). Pedagogical Innovations in Teaching Entrepreneurship. In: Eighth AIMS. International Conference on Management, January 1-4, 513-518.
Luczkiw, Eugene. (2008).Entrepreneurship Education in an Age of Chaos,Complexity and Disrupti ve Change. OECD Education & skills.No.18.pp.65-93
Mathisen, T. Johansen, V & Mathisen, S. (2012). Evaluation of Entrepreneurship in Education: A project between Junior Achievement Uganda and Junior Achievement – Young Enterprise Norway. Østlandsforskning: Eastern Norway Research Institute.
Mohd Nizah,M.Z., Hj mat,Z., Sulaiman,M., Che Husain,F. (2017). "The Impact of Teamwork skills on Students in Malaysian Public Universities".the social sciences, 12 (9).
Mongia,A.K. (2013). "Characteristics and attitudes of successful entrepreneurs". Norwegian University of Science and Technology, Department of Industrial Economics and Technology Management
Mwasalwiba, E.S. (2008). Entrepreneurship education: a review of its objectives, teaching methods, and impact indicators. Education + Training Vol. 52 No. 1,pp. 20- 47
Nagel, T. & Larsen, A.K. (2013). Entrepreneurship education Namibia (An Evaluation of the Implementation of Entrepreneurship Education and the role of NAMAS). Working Paper, Quality Education Development. Oslo, Norway.
Oosterbeek, H., Praag, M. and Ijsselstein, A. (2014)."The Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurship Skills and Motivation", European Economic Review, 54 (3), 54- 442.
Paço, A. D. and Palinhas, M. J. (2011). "Teaching Entrepreneurship to Children: a Case Study". Journal of Vocational Education and Training, 63 (4), 593- 608.
Pekkala Kerr,S., William,R.K (2017). "Personality Traits of Entrepreneurs: A Review of Recent Literature". Working Paper 18-047
Piperopoulos, P., & Dimov, D. (2014). Burst bubbles or build steam? Entrepreneurship education, entrepreneurial self-efficacy, and entrepreneurial intentions. Journal of Small Business Management, 52 (2). doi:10.1111/jsbm.12116
Popa,I.L., Preda,G., Boldea.M., (2010). "A theoretical approach of the concept of innovation" ,Managerial Challenges of the Contemporary Society, no.1
Potter, J. (2008). Entrepreneurship and Higher Education: Future PolicyDirections. OECD Education & skills.No.18.pp.313-335.
Rae, D., Martin, L., Antcliff, V., & Hannon, P. (2012). Enterprise and entrepreneurship in English higher education: 2010 and beyond. Journal of Small Business and Enterprise Development, 19, 380–401.
Ryan,K., Cooper, J.M (2016). Those who can Teach (14th),London: Birkbeck College london Hougton Mifflin company.
Rockstar,R (2008) Module for Entrepreneur Studies: “GST 307
Schramm, C. and Litan, R. (2009): Up From Poverty. Real Clear Markets. [Online] http://www.realclearmarkets.com/Articles/2009/05/Up_From_Poverty.html.
Solomon, G., Duffy, S. & Tarabishy, A. (2002). The state of entrepreneurship education in the United States: a national survey and analysis. International Journal of Entrepreneurship Education, 1 (1), 65-86.
Stadler, A., M. J. Smith, A (2017)."Entrepreneurship in vocational education: A case study of the Brazilian context", Industry and Higher Education, Volume: 31 issue: 2, page (s): 81-89
The Quality Assurance Agency (2018). "Enterprise and Entrepreneurship Education: Guidance for UK Higher Education Providers". https://www.qaa.ac.uk/docs/qaas/enhancement-and-development/enterprise-and-entrpreneurship-education-2018.pdf?sfvrsn=15f1f981_8
Stephenson, H. B. (2007). Examining the Efficacy of Offering Service Learning for Credit with SIFE and SBI: an Exploratory Study. – Journal of Entrepreneurship Education, 1, 1, 1-13.
Sternberg, R; Kufman, J. & Grigorenko, L (2010). Applied intelligence. New York :Cambridge university press.
Susa, M.J. (2018). "Entrepreneurship Skills Development in Higher Education Courses for Teams Leaders". administrative science journal.8 (2).
Tyler, R. W (1949). Basic principles of curriculum and instruction, Chicago: the university of Chicago press.
Zenner, L; Kumar, K; Pilz, M (2017). "Entrepreneurship education at Indian industrial training institutes – a case study of the prescribed, adopted and enacted curriculum in and around Bangalore" , International journal for research in vocational education and training 4Technology Innovation Management Review. Volume 7, Issue 6
Zoltán, J. Á., László, S., Lloyd, A (2018). The Global Entrepreneurship Index. The Global Entrepreneurship and Development Institute, Washington, D.C., USA