شناسایی و تبیین برنامه درسی پنهان در رشته معماری (مطالعه موردی: دانشکده معماری دانشگاه ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز- تبریز، ایران.

2 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران

3 گروه معماری، دانشکدة معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

4 گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (پردیس هاشمی‌نژاد)، مشهد، ایران.

چکیده

برنامه درسی پنهان، مجموعه‌ای از یادگیری‌های نهادینه‌شده در فرهنگ مؤسسات آموزشی است، که فراگیران، در قالب مجموعه‌ای از هنجارها و ارزش‌ها تجربه می‌کنند. در این میان، دانشجویان رشته معماری، به دلیل برخورداری از ماهیت ویژه دروس عملی و تعامل تنگاتنگ اساتید و دانشجویان با هم، دارای اثرپذیری بیشتری در زمینه برنامه درسی پنهان هستند. از این‌رو این پژوهش، با هدف مطالعه و بررسی برنامه درسی پنهان رشته معماری شکل گرفت. بدین‌منظور با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، تجربه زیسته بیست‌و‌یک نفر از دانشجویان کارشناسی مهندسی معماری در دانشگاه ایلام، با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی و ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته ارزیابی شد. واحد ثبت پژوهش، مضمون بوده و پایایی پژوهش برمبنای توافق بین کدگزاران 83/0 به‌دست آمد. بر اساس یافته‌های به‌دست آمده، بیست و دو مؤلفه برنامه درسی پنهان، شناسایی شد و با استفاده از تحلیل شبکه مضامین، نظریه «سودای سود» شکل گرفت که مبین واقعیات موجود در تعامل افراد با یکدیگر در بافت دانشکده معماری است. نتایج این پژوهش، به شناسایی عوامل شکل‌دهنده برنامه درسی پنهان رشته معماری تحت عناوین«دانش»، «بینش»، «کنش» و «پایش» منجر شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Identification and Explanation of Hidden Curriculum in Architecture Education (A Case Study: Faculty of Architecture, Ilam University)

نویسندگان [English]

  • Hadi Shahamat 1
  • Hamid Nadimi 2
  • minoo gharehbaglou 3
  • Ensi Keramati 4
1 Architecture Department, Architecture and urbanism Faculty, Tabriz I. A. university, Tabriz, Iran.
2 Architecture Department, Architecture and Urbanism Faculty, S. B. university, Tehran, Iran
3 Architecture Department, Architecture and /urbanism Faculty, Tabriz I. A. University, Tabriz, Iran
4 Curriculum Studies Department, Farhangian University, Hasheminejad Campus, Iran
چکیده [English]

Hidden curriculum includes a set of established learning in the culture of educational institutions, which learners experience as some norms and values. Meanwhile, the architecture students, due to the special nature of practical lessons and close interaction between faculty members and students, receive greater effects from hidden curriculum. Therefore, this research was formed with the purpose of studying the hidden curriculum of the architecture discipline. To this aim, the lived experience of 21 undergraduate students in architecture engineering at Ilam University was evaluated using snowball sampling and semi-structured interviewing tools and qualitative content analysis method. The research unit for analysis was the content and the reliability of the research was 0.83based on the agreement between the coders. According to the findings, 22 components of the hidden curriculum were identified and by using the content network analysis, the theory of "transaction of benefit" was formed that illustrated the facts in the interaction of individuals with each other in the context of the faculty of architecture. The results of this study led to the identification of the factors creating hidden curriculum in the architecture discipline under the terms of "knowledge", "insight", "preparation" and "supervision".
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • hidden curriculum
  • architecture field
  • faculty of architecture
  • transaction of benefit

مراجع

صفایی‌موحد، سعید و باوفا، داوود (1392). به سوی فرانظریه‌ای دیگر برای شناخت برنامه درسی پنهان، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (10)، 96-76.
صفایی‌موحد، سعید و باوفا، داوود (1392). عوامل شکل‌دهنده برنامه درسی پنهان در آموزش عالی ایران: یک مردم‌نگاری خودنگاشت، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 4 (7)، 53-30.
فتحی‌واجارگاه، کوروش (1386). برنامه درسی به سوی هویت های جدید: شرحی بر نظریات معاصر برنامه درسی، جلد اول، تهران: نشر آییژ.
فرهود، داریوش (1387). بلند‌پروازی، علم‌بازی، مدرک‌سازی (واژگان پلجریسم)، فصلنامه اخلاق در علوم فناوری، 4و3، 5-1.
کرامتی، انسی؛ مهرام، بهروز؛ شعبانی ورکی، بختیار و مهرمحمدی، محمود (1392). بازی دانایی نظریه زمینه‌ای برنامه درسی پنهان در نظام آموزش عالی ایران. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 4 (7) ، 109- 85.
مهرام، بهروز؛ اسکندری، حسین؛ سعیدی رضوانی، محمود و مهرمحمدی، محمود (1387). میزگرد تخصصی بازشناسی مفهوم و کاربرد برنامه درسی پنهان. مطالعات برنامه درسی. 3 (8)، 171- 156.
مصباح‌یزدی، محمدتقی (1394). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره).
مهرمحمدی، محمود (1393). برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: آستان قدس
Ahrentzen, S., & Anthony, K. H. (1993). Sex, Stars, and Studios: A Look at Gendered Educational Practices in .Architecture. Journal of Architectural Education, 47 (1), 11-29.
Bashir, T. (2014). Reflections on architectural design education:The return of rationalism in the studio. Frontiers of Architectural Research, 3 (4), 424-430.
Boyer, E. L.; Mitgang, L. D. (1996). Building community: a new future for Architecture education and practice: a special report. Princeton: Carnegie Foundation for the .Advancement of Teaching.
Caruso, A. C. (2008). Toward an Evolution of Studio Culture a Report of The Second AIAS Task Force on Studio Culture. Washington: American Institute of Architecture Students.
Crysler, C. G. (1995). Critical Pedagogy and Architectural Education. Journal of Architectural Education, 48 (4), 208-217.
Dutton, T. A. (1987). Design studio and pedagogy. Journal of Architectural Education, 41 (1), 16-25.
Dutton, T. A. (1991). Introcluction Voices in .Arhitectural Education: Cultural Politics. and Pedapogy. (T. A. Dutton, Ed.) New York: Bergin &Garvey.
Dutton, T. A. (1996). Cultural studies and critical pedagogy: cultural pedagogy and architecture. Reconstructing Architecture: Critical Discourse and Social Practices. (T. A. Dutton, & L. H. Mann, Eds.) Minneapolis: University of Minnesota Press.
Eisner, E. W. (2002). The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs (3rd ed.). New Jersey: Merrill Practice Hall Publishing Co. Inc.
Elo, S.; Kaarlainen, M.; Kanste, O.; Polkki, T.; Utriainen, K.; Kyngas, H. (2014). Qualitative Content Analysis: A Focus on Trustworthiness. Sage Open, 4 (1), 1-10.
Gair, M.; Mullins, G. (2001). Hiding in Plain Sight. In E. Margolis (Ed.), The hidden curriculum of higher education (pp. 21-42). New York: Routledge.
Gaufberg, E. H.; Batalden, M.; Sands, R.; Bell, S. K. (2010). The hidden curriculum: what can we learn from third-year medical student narrative reflections? Academic Medicine, 85 (11), 1709-1716.
Giroux, H. A. (1981). Ideology, culture and the process of schooling. Philadelphia: Temple University Press.
Glaser, B. G.; Strauss, A. L. (2009). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. New Brunswick: Aldine Transaction .
Hassan A., Bijandi M. S. (2009). Hidden curriculum in higher education: Linking philosophy to practice. The Journal of International Management Studies, 4 (1), 92-98.
Ito, A. (2011). Enhancing School Connectedness in Japan: The Role of Homeroom Teachers in Establishing a Positive Classroom Climate. Asian Journal of Counselling, 18 (1), 41-62.
Kaminer, T. (2011). Architecture, Crisis and Resuscitation: The Reproduction of Post-Fordism in Late-Twentieth-Century Architecture. New York: Routledge.
Keddy, K. (2001). Beneath the Umbrella of the Hidden Curriculum: The Underlying Premise, the Existence of Homogeneity, and the Deconstruction of Hierarchy. Paradoxes of Progress: Architecture and Education in a Post –utopian Era 89 th ASCA Annual Meeting, (pp. 190-194). Baltimore.
Kellogg, C. (2005). The Studio Culture Summit. Minnesota: American Institute of Architecture Students.
Khan, S., Kotharkar, R. (2012). Performance Evaluation of School Environs: Evolving an Appropriate Methodology Building. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 50, 479-491.
Koch, A.; Schwennsen, K.; Dutton, T. A.; Smith, D. (2002). Koch, A., Schwennsen, K., Dutton,The Redesign of Studio Culture A Report of the AIAS Studio Culture Task Force. Washington, DC: American Institute of Architecture Student Press.
Margolis E, Romero M. (2001). "In the image and likeness…": How mentoring functions in the hidden curriculum. In E. Margolis (Ed.), The Hidden Curriculum in Higher Education (pp. 79-96). New York: Routledge Publishing Company.
Mayhew, Matthew J.; Rockenbach, Alyssa N.; Bowman, Nicholas A.; Seifert, Tricia A. D.; Wolniak, Gregory C.; Pascarella , Ernest T. ; Terenzini , Patrick T.;. (2016). How College Affects Students: 21st Century Evidence that Higher Education Works (Vol. 3). San Francisco: Jossey-Bass.
Olweny, M. R. (2013). Socialisation in Architecture Education. In V. Farrow, & M. Mendoza (Ed.), In Association of Architectural Educators (AAE) Conference. Nottingham: Nottingham Trent University.
Salama, A. M.; Maclean, L. (2017). Integrating Appreciative Inquiry (AI) into architectural pedagogy: An assessment experiment of three retrofitted buildings in the city of Glasgow. Frontiers of Architectural Research, 6 (2), 169-182.
Semken, S.; Freeman, C. B. (2008). Sense of Place in the Practice and Assesment of Place-Based Science Teaching. Science Education, 92 (6), 1042-1058.
Stevens, G. (1998). The Favored Circle. The Social Foundations of .Architectural Distinction. Cambridge: MIT Press.
Tzonis, A. (2014a). A framework for architectural education. Frontiers of Architectural Research, 3 (4), 477-479.
Tzonis, A. (2014b). Creativity real and imagined in architectural education. Frontiers of Architectural Research, 3 (3), 331-333.
Ward, A. (1987). Design archetypes from group process. Design Studies, 8 (3), 157-169.
Ward, A. (1990). Ideology, culture and the design studio. Journal of Design Studies, 11 (1), 10-16.
Watkins, D. (2000). Learning and teaching: A cross-cultural perspective. School Leadership & Management, 20 (2), 161-173.
Wren, D. G. (1999). School Culture: Exploring the Hidden Curriculum. Adolescence, 34 (135), 593-596.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 خرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 30 اردیبهشت 1397
  • تاریخ پذیرش: 27 خرداد 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار