تحلیلی انتقادی از کتب فارسی دوره ابتدایی

نویسنده

استادیار گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف ازاین مقاله تحلیل انتقادی محتوای کتاب‌های درسی فارسی دوره ابتدایی از منظر مؤلفه‌های فرهنگ ملی و محلی است تا مشخص گردد مؤلفان کتب مذکور چگونه و تا چه اندازه این   مؤلفه‌ها را مطابق با اهداف و راهکارهای مطرح در قانون اساسی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی     جمهوری اسلامی ایران و راهنمای برنامه درسی فارسی، در متن   متجلی ساخته­اند. رویکرد نظری پژوهش، زبان­شناسی آموزشی     است و دو منظر نشانه­شناسی و بوم­شناسی در آن در ارتباط با    یکدیگر مورد تحلیل قرار می­گیرند. تحلیل داده­ها حاکی از این     است که مؤلفه‌های فرهنگ ملی در مقایسه با محلی به میزان      بیشتری در متن و تصاویر کتاب‌های فارسی پنج‌پایه ابتدایی درج ‌شده است و مؤلفه‌های فرهنگ محلی مطرح نیز صرفاً به جغرافیا، آثار باستانی محدود و نماد (لباس ) منحصر شده است. البته سایر مؤلفه‌ها نظیر زبان و گویش­های محلی، ادبیات و مفاخر محلی و شیوه­های زیستی روستایی و عشایری نیز به دروس آزاد واگذار شده است. بر همین اساس می­توان نتیجه گرفت که طبق اصول    ناظر بر سند برنامه درسی ملی ج.ا.ا. (جامعیت، توجه به تفاوت‌ها  و تعادل) و راهکار 5-5 سند تحول بنیادین، راهنمای برنامه درسی  فارسی و با تبع آن محتوی کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی نیاز به بازنگری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of Primary School Persian Textbooks

نویسنده [English]

  • M Gh
امینی، محمد (1391) "تبیین برنامه درسی چند فرهنگی و چگونگی اجرای آن در نظام برنامه­ریزی درسی ایران ". فصلنامه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. دوره 7. صص 11-32
آشتیانی، ملیحه و دیگران (1385) "لحاظ کردن ارزش‌های شهروندی در برنامه درسی برای تدریس در دوره دبستان "، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، ش 17 سال،5، 67-92
رفیعی، حامد و حمید امیرنژاد (1388)"بررسی نقش آموزش در افزایش تمایل افراد به محافظت از محیط‌زیست " مجله علوم محیطی، سال هفتم شماره اول،95-107
رفیعی، کامبیز و حیدر لطفی (1389) آموزش شهروندی و نقش آن در تحقق و دست‌یابی به توسعه پایدار شهری -مطالعه موردی: منطقه 5 شهر تهران فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی سال دوم ش 4،1-12
غیاثیان، مریم سادات و لیلا گلپور 1391." بررسی تعامل تصویر و زبان در کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان ". با زبان فارسی: مجموعه مقالات همایش بین المللی گسترش زبان فارسی، چشم‌اندازها، راهکارها و موانع. تهران: شورای گسترش زبان فارسی
غیاثیان، مریم سادات 1386. بازنمایی اسلام در نشریات آمریکا و انگلیس قبل و بعد از 11 سپتامبر. رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس
مدرسی، یحیی 1388."تحولات اجتماعی –سیاسی و زبان‌های ملی " در فصلنامه تحقیقات فرهنگی دوره دوم ش 1،1-16
محمودی، محمدتقی (1391). "مطالعات فرهنگی و برنامه درسی: دیدگاه­ها و موضوعات ". فصلنامه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. دوره 7. صص 33-54
موسی پور، نعمت اله (1391). "برنامه درسی و فرهنگ: قلمروها و موضوعات مطالعاتی (سخن سردبیر)". فصلنامه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. دوره 7. صص 1-10
 
Baker,C. 2001.review of linguistic genocide in education – or worldwide diversity and human rights?, journal of sociolinguistics,5(2),279-283
Ebadollahi,H. et. al(2011)"citizenship values in school subjects: A case-study on Iran's elementary and secondary education schools subjects",Procida social and behavioral sciences,15,3018-3023
Fill, A. and P. Muhlhausler, 2001, in troduction, in the ecolonguistics reader, eds by A. Fill, and P. Muhlhausler, London: Continiuum
Goltash, A and M. H. Yarmohamadian(2011), "A critical analysis of the progressive citizenship education approach in Iran's elementary school curriculum", Procida social and behavioral sciences,15, 76-79
Halliday,M. 1990" new ways of meaning: the challenge to applied linguistics" in journal of applied linguistics6,7-36
Harmon,D. 2002, In light of our differences: how diversity in nature and culture makes us human, Washington,DC: Smithsonian institution press
Haugen,E.1972,The ecology of language, Stanford,ca,Stanford university press
Maffi, L.2001(ed). ON BIOCULTURAL DIVERSITY: linking language, knowledge and the environment,Washington D.C: Smithsonian institution press
 
The May, S. 2005a. Language policies and public policy: Theoretical perspective in conference debating language policies in Canada and Europe, university of Otava
May, S. 2005b. Language policy and minority language rights in E, Hinkel (ed), Handbook of Research in second language teaching and learning, chapter 57. LEA publishing.
 
Report on the linguisti rights of persons belongs to national minorities in the OSCE aria.
Rymes,B. (2008) classroom discourse analysis: A tool for critical reflection.NJ: hmpton Press
 
Skutnabb,T. and R. Philipson 2004.A human rights perspective on language ecology, in encyclopedia of language and education,2nd eds, newyork,springer,3-14
Spolsky,B(2008) "Introduction: what is educational linguistics", in Spolsky,B and F. Hault (eds),Handbook of educational linguistics,NJ:Blackwell
Thornberry,P. 2004, minority rights in Europe, council of Europe publishing
Van Lier,L. (2008)" ecological-semiotic perpectives on educational linguistics" in Spolsky,B and F. Hault (eds),Handbook of educational linguistics,NJ:Blackwell