ارزیابی ظرفیت کتاب‌های درسی بخوانیم دوره ابتدایی از حیث تطابق با چارچوب سنجش مطالعه پرلز 2016

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 ریاست دانشگاه هرمزگان

چکیده

در این مقاله، یک پژوهش تحلیل محتوا گزارش می‌شود که هدف آن بررسی میزان توجه به چارچوب سنجش مطالعه پرلز 2016 در کتاب‌های درسی بخوانیم دوره ابتدایی است. بدین منظور محتوای کلیه کتاب‌های بخوانیم پایه‌های اول تا ششم دوره ابتدایی چاپ شده در سال 1398 برای تحلیل انتخاب شد. در فرآیند تحلیل، هر صفحه‌ی متنی کتاب به عنوان یک واحد تحلیل در نظر گرفته شد. چارچوب نظری از ادبیات پژوهشی مرتبط با هدف اخذ شد و پس از جرح و تعدیل چارچوب، متن درس و فعالیت‌های کتاب از نظر دو هدف ادبی و اطلاعاتی و چهار فرآیند درک مطلب بررسی شدند. نتایج نشان داد که کتاب‌های بخوانیم دوره ابتدایی بیشترین تاکید بر متون ادبی و فرایند «تمرکز و بازیابی اطلاعات» و کمترین تاکید بر متون اطلاعاتی و فرایند «تفسیر و ارزشیابی محتوای زبان و عناصر مربوط به متن» را دارند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Compliance of Elementary Persian Language Reading Textbooks with the PIRLS 2016 Assessment Framework

نویسندگان [English]

  • akram hamidi nasrabad 1
  • ALI AKBAR SHEYKHI FINI 2
  • HOSSEIN ZAINALI POOR 1
  • WAHAB SAMAVI 1
1 hormozgan
2 HORMOZGAN
چکیده [English]

In this study, a content analysis study is reported, which aimed to examine the level of attention paid to the 2016 PIRLS Reading Assessment Framework in Persian language reading textbooks. Based on the content of all the read books, the first to sixth grades of the elementary school published in 2019 were selected for analysis. In the analysis phase, each text page of the textbook was considered as a unit of analysis. The theoretical framework of the research literature related to the goal was obtained and the text of the lesson and the activities of the book were examined in terms of two literary and informational goals and four comprehension processes after modifying the framework. The findings showed that reading textbooks of the elementary school had the greatest emphasis on literary texts and the process of "information concentration and retrieval" and the least emphasis on information texts and the process of "interpretation and evaluation of language content and text-related elements".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Content Analysis
  • Reading Literacy
  • Assessment Framework
  • Pirls Study
اکبری شلدره، فریدون.حاجیان، فردوس، ذوالفقاری، حسن، رحمان دوست، مصطفی، سنگری، محمدرضا، عمرانی، غلامرضا، فرهادی، گلزار، قاسم پور مقدم، حسین، نعمت زاده، شهین. (1398). کتاب فارسی اول دبستان (خوانداری). اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران.
اکبری شلدره، فریدون.ارجمند رشید آباد، زهرا، جبلی آده، پریچهر، ذوالفقاری، حسن، سنگری، محمدرضا، شعبانی، اسدالله، صفارپور، عبدالرحمان، علیزاده، فاطمه صغری، عمرانی، غلامرضا، فرهادی، گلزار، قاسم پور مقدم، حسین، نیساری، سلیم.(1398). کتاب فارسی (مهارتهای خوانداری) دوم دبستان. اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران
اکبری شلدره، فریدون.نجفی پازکی، معصومه، قاسم پور مقدم، حسین، محمدی، راحله. (1398). کتاب فارسی سوم دبستان (مهارتهای خوانداری). اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران
اکبری شلدره، فریدون. نجفی پازکی، معصومه(1398). کتاب فارسی چهارم دبستان (مهارتهای خوانداری). اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران
اکبری شلدره، فریدون.جبلی آده، پریچهر، نجاران، فرح. (1398). کتاب فارسی پنجم دبستان (مهارتهای خوانداری). اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران.
اکبری شلدره، فریدون.ایران زاده، نعمت الله، بهروان، نازیلا، حاجیان، فردوس، ذوالفقاری، حسن، سجودی، مرجان، سنگری، محمدرضا، قاسم پور مقدم، حسین، محمدی، راحله، میرایی آشتیانی، مهتاب، نیساری، سلیم، وفایی، عباسعلی. (1398). کتاب فارسی ششم دبستان (مهارتهای خوانداری). اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی. تهران.
جعفری ثانی، حسین، دیبایی صابر، محسن، آیتی، محسن (1389)، میزان درگیری برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی (پایه سوم و چهارم) با مهارتهای سواد خواندن براساس مطالعه بینالمللی پرلز، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 36، سال 9.
دانای طوسی، مریم. (1390). آموزش خواندن در برنامه درسی زبان ملی برای دوره ابتدایی: شواهدی از کشورهای آمریکا، انگستان، سنگاپور و ایران. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال ششم، شماره 21. صص 42- 11.
دری، محمدمهدی، رفیع پور، ابوالفضل، دری، فاطمه (1398)، ارزیابی ظرفیت کتاب‌های درسی ریاضی دوره متوسطه اول در ترویج یادگیری عمیق مفاهیم، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال چهاردهم، شماره 52، صص 30-1
دانش پژوه، زهرا، پاشا شریفی، حسن (1383)، سنجش ملی پیشرفت تحصیلی زبان فارسی، مجله تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، شماره.79
داوری، حسین (1396)، خواندن به مثابه یک مهارت راهبرد محور: حلقه مفقوده در نظام آموزشی ایران، فصلنامه پژوهش‌های خواندن، 1 (1)، 25-35.
سلسبیلی، نادر (1389)، ارزیابی برنامه درسی طراحی شده، تدوین شده و اجرا شده فارسی دوره ابتدایی (بخوانیم و بنویسیم)؛ براساس معیار توجه به کل نگری در آموزش تواناییهای زبانی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 33، سال نهم، صص 2-40
سراج، فرشته، روشن، بلقیس، نجفیان، آرزو، یوسفی راد، فاطمه (1398)، بررسی خوانایی کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی: پایه‌های اول تا ششم، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال 14، شماره 55، صص 140-113
شهباز، منیزه (1391)، تحلیل محتوایی گزیدهای از منابع آموزشی زبان فارسی بر پایۀ انگارة نیل اندرسون، پایان نامه کارشناس ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
صالحی، محمد، نیازآذری، کیومرث، معتمدی تلاوکی، محمد تقی (1388)، تاثیر روشهای فعالی تدریس بر پیشرفت سواد خواندن دانش‌آموزان پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی استان مازندران، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 32، سال هشتم
غیاثیان، مریم سادات (1394). تحلیلی انتقادی از کتب فارسی دوره ابتدایی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال نهم، شماره 36، صص 1440121
کریمی، عبدالعظیم (1386)، چارچوب و ویژگیهای مطالعه بین المللی پیشرفت سواد خواندن پرلز، مرکز ملی مطالعه بین المللی پرلز، تهران
کریمی، محمد حسن، حسن شاهی، شهرزاد، کشاورزی، فهیمه، ناصری جهرمی، رضا (1394). تحلیل کتاب فارسی ششم ابتدایی براساس مولفه‌های گفتمان شناسی انتقادی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال دهم، شماره 37، صص 58-41
کریمی، عبدالعظیم. (1387). گزارش اجمالی نتایج ملی و بینالمللی پرلز 2006 در مقایسه با پرلز 2001. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
کریمی، عبدالعظیم (1393). مجموعه داستانها و سوالهای قابل انتشار پرلز 2001، 2006، 2011 به همراه چکیده نتایح ملی و بین المللی پرلز، نشر موسسه فرهنگی مدرسه برهان (مدرسه)، تهران
کبیری، مسعود، کریمی، عبدالعظیم، بخشعلی زاده، شهرناز. (1396). یافته‌های مطالعه پرلز 2016. تهران: نشر مدرسه.
مبارک قمصری، ریحانه.(1395). مقایسه عوامل موثر بر عملکرد سواد خواندن دانش‌آموزان پایه چهارم براساس داده‌های پرلز 2011 در کشورهای ایران و هنگ کنگ با استفاده از مدل چند سطحی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
مجدفر، مرتضی، قاسم پور مقدم، حسین، نقی زاده، محرم (1397). فهم پرلز (PIRLS)مطالعه بین المللی توسعه سواد خواندن، تهران، موسسه مدارس یادگیرنده مرآت.
 مهدی محمدی (1395)، جایگاه ادبیات کودک در کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی ایران، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال دهم، شماره 40، صص 94-61
نجفی پازکی، معصومه (1392)، آموزش درک خوانداری: بهبود توانایی استنباط در آزمون پرلز، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 119.
وفایی فر، گلاویژ، قاسم پور مقدم، حسین، پیری، موسی (1398)، نیازسنجی برنامه درسی زبان آموزی دانش‌آموزان پیش دبستانی مناطق دو زبانه براساس مدل کلاین، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال نهم، شماره 35، صص 62-39
یارمحمدیان، محمد حسین (1385).اصولبرنامهریزیدرسی،چاپ اول، انتشارات یادواره کتاب.
Ayodele, M.O. (2013). A comparative study of textbook readability and students comprehension levels in senior secondary school biology. Journal of Educational and Social Research, 3 (1), 109 – 114.
دوره 15، شماره 59 - شماره پیاپی 59
با تمرکز بر آموزش و برنامه درسی دوره ابتدایی
اسفند 1399
صفحه 183-204
  • تاریخ دریافت: 25 اسفند 1398
  • تاریخ بازنگری: 04 خرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1399