اثر چالش‌های تدریس بر رفتارهای ضد تولیدی معلمان تازه کار با میانجی‌گری استرس شغلی و گرانباری نقش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف مقاله بررسی اثر چالش‌های تدریس بر رفتارهای ضد تولیدی معلمان تازه کار با میانجی‌گری استرس شغلی و گرانباری نقش است. روش پژوهش توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمام معلمان تازه کار شهر خاش در سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد 310 نفر بودند. به شیوه نمونه‌گیری تصادفی- طبقه‌ای و بر حسب فرمول نمونه‌گیری کوکران تعداد 172 معلم تازه کار از طریق پرسشنامه‌های چالش‌های تدریس (محمدی و همکاران، 1399)، رفتارهای ضدتولیدی معلم (حسین‌پور طولازدهی، زین آبادی، علیمردانی و کرد فیروزجایی، 1395)، استرس معلم (صارمی، نوری انور، خدا کریم، طباطبایی و رمضانخانی، 1400) و گرانباری نقش (سینگ و سینگ، 2020) مورد مطالعه قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و اسمارت پی ال اس استفاده شد. بر اساس یافته‌ها اثر مستقیم چالش‌های تدریس بر رفتارهای ضدتولیدی معلم و همچنین اثر غیرمستقیم چالش‌های تدریس بر رفتارهای ضدتولیدی معلم با میانجی‌گری استرس شغلی و گرانباری نقش مثبت و معنی‌دار است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت معلمان تازه کاری که با چالش‌های تدریس روبرو هستند استرس شغلی و گرانباری نقش را تجربه می‌کنند و در نتیجه رفتارهای ضدتولیدی را در کلاس بروز می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Teaching Challenges and Novice Teacher's Counterproductive Behaviors Mediated by Job Stress and Role Overload

نویسندگان [English]

  • Abdolkabir Kord 1
  • Naser Nastiezaie 2
1 Faculty of Education and Psychologhy, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan , Iran
2 Faculty of Education and Psychologhy, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

The purpose of study was to investigate the effects of teaching challenges on teacher's counterproductive behaviors mediated by job stress and role overload. The research method was descriptive-correlation. Among all novice teachers in Khash city in the academic year of 2021-2022 (N=310). By stratified-stratified sampling and according to Cochran's sampling formula 172 teachers were selected as the research sample. The data were collected through questionnaires of teaching challenges (Mohammadi et al., 2020), teacher's counterproductive behaviors (Hosainpoor Toolaazdehi, Zainaabaadi, Alimardaani & Kord Firoozjaaee, 2016), Teachers Stress (Saremi, Noori Anvar, Khodakarim, Tabatabaei & Ramezankhan, 2022) and role overload (Singh & Singh, 2020). The correlation coefficient and structural equation modeling were used to analyze the data by using SPSS and Smart PLS softwares. Based on the findings, the direct and indirect effects of teaching challenges on teacher's counterproductive behaviors through mediation of job stress and role overload was positive and significant. Therefore, it could be concluded that novice teachers who face teaching challenges experience job stress and role overload, and as a result, show counterproductive behaviors in the classroom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teaching Challenges
  • Counterproductive Behaviors of Teachers
  • Job Stress
  • Role Overload
  • Novice Teachers
آرمون، ربابه و ستاری، صدرالدین. (1399). رابطه مهارت مدیریت زمان با استرس شغلی معلمان مدارس دخترانه شهر اردبیل. فصلنامه توسعه حرفه ای معلم، 5(1)، 102-87.
آقاخانی، زهره؛ موسی پور، نعمت اله و نجفی، یوسف. (1399). مقایسه "معلمی‎کردن" نومعلمان مدارس ابتدایی: آیا نوع دانشگاه محل تحصیل مهم است؟. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 15(56)، 64-41.
احمدی نیک، فاضل و امامی نیک، علی. (1400). بررسی رابطه کیفیّت زندگی کاری با استرس شغلی معلمان ابتدایی شهرستان بهمئی. فصلنامه رویکردی نو در علوم تربیتی، 3(3)، 88-76.
اخلاقی حامد، لیلا و اسماعیلی شاد، بهرنگ. (1398). رابطه گرانباری نقش و فرسودگی شغلی با نقش میانجی سرمایه روانشناختی در معلمان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 13(1)، 44-23.
ایرانمنش، زهرا؛ مهنی، امید و پیرمرادی، سمانه. (1399). بررسی عملکرد سال اول تدریس نومعلمان فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان. دو فصلنامه راهبردهای نوین تربیت معلمان، 6(9)، 29-11.
ایران‌نژاد، منصوره؛ علی عسگری، مجید؛ موسی‌پور، نعمت الله و نیکنام، زهرا. (1398). واکاوی نیازهای آغازخدمت نومعلمان آموزش ابتدایی: چالش‌های ناهمساز. مطالعات برنامه درسی آموزش عالی،10(20)، 308-289.
جعفری، پریسا؛ رجایی پور، سعید و مهرابی، حسینعلی. (1393). بررسی رابطه استرس شغلی با گرانباری شغلی و تعهد سازمانی معلمان مدارس ابتدایی شهر اصفهان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 8(3)، 50-31.
جلال‌زاده، محمد و نصیریان، زکیه. (1399). بررسی رابطه استرس شغلی با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی. فصلنامه پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 6(12)، 132-115.
حسین‌پور طولازدهی، شهره؛ زین آبادی، حسن رضا؛ علیمردانی، اکرم و کرد فیروزجایی، فهیمه. (1395). تأملی بر رفتارهای ضدتولیدی معلمان در تدریس: واکاوی نشانگان، ابعاد و ارزیابی وضع موجود در مدارس شهر تهران. فصلنامه تعلیم و تربیت، 32(1)،117.
حمیدی، فریده و شاملو، مهدی. (1400). اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان. فصلنامه پژوهش در تربیت معلم، 4(1)، 71-55.
رضایی، لیلا و نامجومنش، مهدی. (1397). تدریس، چالش‌ها و راه‌های رفع آن. دومین کنفرانس دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامعه شناسی ایران، تهران.
رفیعی، محسن و برقی، عیسی. (1397). شناسایی نمودهای رفتار انحراف کاری معلمان و رابطه آن با عدالت سازمانی و نظارت و راهنمایی آموزشی. نشریه مدیریت مدرسه، 6(1)، 205-189.
زارع صفت، صادق. (1397). شما باید بدانید. چالش‌های تدریس خوب در متوسطه چیست؟. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی)، 15(30)، 137-128.
صارمی، مهناز؛ نوری انور، زهراسادات؛ خدا کریم، سهیلا؛ طباطبایی، شهناز و رمضانخانی، علی. (1400). بومی سازی و روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه بررسی استرس شغلی معلمان. فصلنامه بهداشت در عرصه، 9(2)، 30-21.
قائدامینی هارونی، عباس؛ صادقی ده چشمه، مهرداد؛ بابایی فارسانی، میثم و مالکی فارسانی، غلام رضا. (1400). نقش استرس شغلی بر رضایت شغلی معلمان زن مقطع ابتدایی در طول پاندمی کرونا با آزمون میانجی تعارض کار-خانواده و استرس والدین. فصلنامه رهبری آموزشی کاربردی، 2(1)، 95-77.
قربانی، محمدحسین؛ محمدی ترکمانی، احسان و موسوی، لیلی. (۱۳۹۷). نوع شناسی رفتارهای انحرافی در دبیران تربیت بدنی. فصلنامه مطالعات روان شناسی ورزشی، 7(2)، 178-157.
 کریمی، فاطمه. (1390). بررسی انواع خشونت کلامی و عوامل پدیدآورنده آن از نظر دانش‌آموزان و معلمان. فصلنامه پژوهش نامه حقوق کیفری، 2(2)، 102-85.
کریمی، فریبا و مرادمند، رضا. (1390). بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران دوره متوسطه. نشریه آموزش و ارزشیابی، 4(13)، 122-107.
کریمی، محمد صادق؛ رجایی پور، سعید؛ شهسواری، هانیه و غفوری، خالد. (1399). مشکلات عملکرد حرفه‌ای آموزگاران دانش‌آموخته دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 15(56)، 118-89.
محمدی، مهدی؛ ناصری جهرمی، رضا؛ محمد جعفری، خاطره؛ صفری، مریم؛ معارف، پریسا؛ میرغفاری، فاطمه و ناصری جهرمی، راحیل. (1399). رویکرد پدیدارشناسانه به تجارب معلمان جدیدالورود از اولین سال تدریس. فصلنامه تدریس پژوهی، 8(4)، 144-123.
مرتضوی زاده، سید حشمت الله و حسنی، محمد. (1400). تحلیل تجارب معلمان در مورد عوامل تأثیرگذار در کیفیت مدیریت زمان یاددهی -یادگیری در کلاس‌های چندپایه. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 16(62)، 178-143.
یعقوب نژاد، ناصر؛ آیتی، محسن و نعیمی، سارا. (1394). شناسایی و طبقه بندی نیازهای معلمان تازه کار در مدیریت کلاس درس بر اساس مدل طراحی عمومی آموزش (ADDIE). همایش ملی مدیریت و آموزش، ملایر، ایران.
Aitken, R., & Harford, J. (2011). Induction needs of a group of teachers at different career stages in a school in the Republic of Ireland: Challenges and expectations. Teaching and Teacher Education, 27, 350-356.
Anderson, S. W., Bechara, A., Damasio, H., Tranel, D., & Damasio, A. R. (1999). Impairment of social and moral behavior related to early damage in human prefrontal cortex. Nature Neuroscience, 2(11), 1032-1037.
Borrero, N., Ziauddin, A., & Ahn, A. (2018). Teaching for Change: New Teachers' Experiences with and Visions for Culturally Relevant Pedagogy. Critical Questions in Education, 9(1), 22-39.
Chaaban, Y., & Du, X. (2017). Novice teachers' job satisfaction and coping strategies: Overcoming contextual challenges at Qatari government schools. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 67(1), 340-350.
Fatima, A., Zahidzqubal, M., & Imram, R. (2013). Organizational Commitment and Counterproductive Work Behavior: Role of Employee Empowerment. In: Xu, J., Yasinzai, M., Lev, B. (eds) Proceedings of the Sixth International Conference on Management Science and Engineering Management. Lecture Notes in Electrical Engineering, vol 185. Springer, London.
Fox, S., Spector, P. E., & Miles, D. (2001). Counterproductive work behavior (CWB) in response to job stressors and organizational justice: Some mediator and moderator tests for autonomy and emotions. Journal of Vocational Behavior, 59(3), 291-309.
Jin, P., Yeung, A. S., Tang, T., & Low, R. (2008). Identifying teachers at risk in Hong Kong: Psychosomatic symptoms and sources of stress. Journal of Psychosomatic Research, 65(2008), 362-375.
Kempen, M. E. (2010). Guidellines for an Effective Staff Induction Progrmme at a Special School in Gauteng: A Case Study. University of South Africa.
Kim, J., Shin, Y., Tsukayama, E., & Park, D. (2020). Stress mindset predicts job turnover among preschool teachers. Journal of School Psychology, 78(2020), 13-22.
Marcus, B., & Schuler, H. (2004). Antecedents of counterproductive behavior at work; A general perspective. Journal of Applied psychology, 89(4), 647-660.
Menge, L., & Liu, S. (2008). Mathematics teacher stress in Chinese secondary schools. Journal of Educational Enquiry, 8(1), 73-96.
Mensah, A. (2021). Job Stress and Mental Well-Being among Working Men and Women in Europe: The Mediating Role of Social Support. International journal of environmental research and public health, 18(5), 2494.
Mulki, J.P., Jaramillo, F., & Locander, W.B. (2006). Emotional exhaustion and organizational deviance: Can the right job and a leader's style make a difference? Journal of Business Research, 59(2006), 1222-1230.
Ogba, F. N., Onyishi, C. N., Victor-Aigbodion, V., Abada, I. M., Eze, U. N., Obiweluozo, P. E., Ugodulunwa, C. N., Igu, N. C. N., Okorie, C. O., Onu, J. C., Eze, A., Ezeani, E. O., Ebizie, E. N., & Onwu, A. O. (2020). Managing job stress in teachers of children with autism: A rational emotive occupational health coaching control trial. Medicine (Baltimore), 99(36), e21651.
Roache, J., & Lewis, R. (2011). Teachers’ views on the impact of classroommanagement on student responsibility. Australian Journal of Education, 55(2), 132-146.
Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. J. C. E. (2021). Teacher Stress and Coping Strategies—The Struggle to Stay in Control. Creative Education, 12(6), 1273-1295.
Ünal, A. (2013). Teachers' deviant workplace behaviors: Scale development. Social Behavior and Personality: An International Journal, 41(4), 635-642.