بررسی عوامل مؤثر بر اجرای مطلوب کارورزی در الگوی آموزش همراه با تولید در هنرستان های کاردانش

نویسندگان

1 دکتری برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تبریز

2 استاد آموزش علوم دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز

3 استاد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز

4 استادیار داشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

چکیده

هدف پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر اجرای مطلوب کارورزی کاردانش، در الگوی آموزش همراه با تولید است. پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و کیفی و از نظر روش به صورت تلفیقی (سنتزپژوهی) بوده است. داده­ های مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی و اجرای پرسشنامه گردآوری و با تحلیل و تلفیق آن‌ها به تعیین عوامل مؤثر بر اجرای مطلوب کارورزی پرداخته شده است. جامعه آماری بخش کیفی، پژوهش‌های داخلی و بین‌المللی موجود در زمینه کارورزی است که محقق به آن‌ها دسترسی داشته و جامعه آماری بخش کمی، کل هنرآموزان رشته خیاطی شاخه کاردانش کشور بوده که از مجموع1720 هنرآموز خیاطی، مطابق با فرمول کوکران 314نفر به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که توجه مناسب به «زمان و مدت ساعات»، «مکان» و «کیفیت آموزش­ های کارورزی» از عوامل مؤثر بر اجرای مطلوب کارورزی است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Optimal Implementation of Internship in Production-based Training Model in Vocational Schools

نویسندگان [English]

  • Gh Mikaello 1
  • E Fathi 2
  • yousef adib 3
  • A Khallaghi 4
1
2 T. U
3 university of tabriz- department of psychology & educational sciences
4 T. R. U
چکیده [English]

Abstract: The aim of this study is to analyze suitable methods of vocational internship implementation in production-based training model. Hence, this is an applied research with regard to the goals, and has been quantitative and qualitative in terms of type of data, and is conducted within a research synthesis framework. The data for this study was gathered through documentary study and implementing questionnaires. By analyzing and combining the data the researchers have tried to determine the effective factors in the optimal implementation of internship. The qualitative statistical society includes national and international research in the area of internship available to the researchers. The quantitative statistical society of the implemented questionnaire includes all the students in sewing field in vocational schools. From this population of 1720 students, 314 subjects are selected through Cochran formula and random stratified method. The results indicate that paying adequate attention to “the duration and time”, “location”, and “the quality of internship trainings” is among the effective factors for suitable implementation of internship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Implementation
  • internship
  • vocational
  • production-based training model
آزاد، ابراهیم (1395). توصیه‌های سومین کنگره بین‌المللی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای چین 2012. ویژه‌نامه رشد آموزش فنی و حرفه‌ای و کاردانش، فصلنامه آموزشی تحلیلی و اطلاع‌رسانی،1 (1)،20-24.
ابراهیمی نژاد رفسنجانی، مهدی؛ چهار دولی، محمد (1392). بررسی رابطه بین مهارت‌آموزی و رقابت‌پذیری در مطالعات انجام‌گرفته. چکیده مقالات همایش بین‌المللی مهارت‌ آموزی و اشتغال. تهران: دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور.
ابوترابیان، محمدرضا (1365). آموزش به طریق کاد (چنانکه هست و چنانکه باید). تهران: چاپ صنایع آموزشی.
اسلامی، مریم؛ احمدآلی، کمال؛ پاپی نژاد، معصومه؛ حاج علی‌اکبری، رضا (1393). برنامه‌ریزی آموزشی اشتغال‌زا. چکیده تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای و اشتغال. سومین همایش بین‌المللی مهارت‌آموزی و اشتغال جلد 7.
اسمعیلی، مهدی (1391). مطالعه تطبیقی شاخص‌های آموزش فنی و حرفه‌ای در کشورهای مختلف. مجموعه مقالات اولین همایش علمی توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش در افق ایران 1404. وزارت آموزش و پرورش، دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش. تهران: انتشارات عابد.
اکرام نیا، غلامرضا (1381). بررسی مشکلات کارورزی و کارآموزی دانش‌آموزان شاخه‌های فنی و کاردانش در سال تحصیلی 81-80 از دیدگاه مربیان، مدیران، دانش‌آموزان و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط استان اصفهان. نجف‌آباد: مرکز تحقیقات معلمان نجف‌ آباد.
الماسی، حجت اله؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ نیلی، محمدرضا؛ دلاور، علی (1396). ارزشیابی برنامه درسی کارورزی چهار در دانشگاه فرهنگیان براساس مدل ارزشیابی هدف محور تایلر. فصلنامه علمی پژوهشی تدریس پژوهی، 5(1)، 1-24.
بازرگان، عباس (1392). ارزشیابی آموزشی: مفاهیم، الگوها و فرآیند عملیاتی. تهران: انتشارات سمت.
باقرزاده، زهره؛ عصاره، علیرضا (1394). ارائه مسیر نماهای نظام آموزش فنی و حرفه‌ای متوسطه ایران. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی،2 (19)، 33-46.
باغچه سرایی، سوسن (1382). بررسی وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان هنرستان‌های حرفه‌ای دختران آموزش و پرورش ناحیه یک زنجان،1380-1375. زنجان: سازمان آموزش و پرورش استان زنجان.
پرونده، رقیه و حسن شاهی، مرضیه (1393). چالش‌های فراروی اجرای تبصره 75 آموزش همراه تولید. دیدگاه مدیران هنرستان‌های کاردانش و فنی و حرفه‌ای سراسر کشور. شیراز: آموزش و پرورش ناحیه سه.
حسینی، سید محمدحسین؛ صدری، عباس؛ مطور، معصومه (1391). جایگاه اشتغال دانش‌آموختگان هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش در شهر شیراز. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی،6 (17)،107-128.
خدابنده لو، رمضانعلی (1393). نگاهی به طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان کشاورزی با تأکید بر زمینه اشتغال. چکیده تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای و اشتغال. سومین همایش بین‌المللی مهارت‌آموزی و اشتغال جلد 7.
خاکی، علی؛ رافع، ابوالقاسم (1391). آموزش همراه با تولید در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش. مجموعه مقالات اولین همایش علمی توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش در افق ایران 1404. تهران: انتشارات عابد.
خلاقی، علی‌اصغر (1382). ویژگی‌های نظام آموزش فنی و حرفه‌ای استرالیا؛ درس‌هایی برای اصلاح آموزش فنی و حرفه‌ای ایران. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی،2 (5)، 67-84.
دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای (1395). گزارش پنج‌ساله آموزش فنی و حرفه‌ای.
http://tve.medu.ir/portal/home.php?ocode=1000000828&block=announcement&id=12679
سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور (1391). ارزشیابی عملی مهارت شغلی. فرم 2-6.
رمضانقربانی، معصومه (1391). بررسی میزان انطباق تجهیزات کارگاهی با محتوای آموزشی دروس مهارتی هنرستان‌های کاردانش استان مازندران. چکیده مقالات همایش بین‌المللی مهارت‌آموزی و اشتغال. تهران: دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور.
سیف، علی‌اکبر (1394). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی. تهران: انتشارات دوران، چاپ چهارم، ویرایش ششم.
شریعت زاده، مهدی (1385). برسی وضعیت فارغ‌التحصیلان شاخه کاردانش در سطح کشور. چکیده تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای جلد 6، تهران:پژوهشکده تعلیم و تربیت تهران.
شریعت زاده، مهدی؛ حسنی، محمد (1393). مشارکت کارفرمایان در اجرای برنامه کارورزی هنرجویان شاخه کاردانش. چکیده تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای جلد 6. تهران:پژوهشکده تعلیم و تربیت تهران.
شریعت زاده، مهدی؛ متین، نعمت اله؛ امینی نسب عالیه (1395). ارزشیابی از برنامه کارورزی شاخه کاردانـــــش. مجله رشد آموزش فنی و حرفه‌ای و کاردانش،12(1)،42-47.
شریف‌زاده، محمد؛ کاظمی، محمدمهدی؛ رئیس زاده لنگرودی، سیده مینا؛ سعیدی نژاد، مژده؛ محمدی ورقنه، زهرا؛ علی نژاد، محمدعلی؛ فرجی، زهرا (1392). آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش. تهران: انتشارات عابد.
شورت، ادموند سی (1388). پژوهش تلفیقی: سنتز پژوهی (فریده مشایخ و لطفعلی عابدی، مترجمان) در مهر محمدی و همکاران. روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی. تهران: انتشارات سمت و پژوهشکده مطالعات آموزش و پرورش.
صالحی، کیوان؛ زین‌آبادی، حسن رضا؛ پرند، کورش (1388). کاربست رویکرد سیستمی در ارزشیابی کیفیت هنرستان‌های فنی حرفه‌ای: موردی از ارزشیابی هنرستان‌های فنی حرفه‌ای دخترانه شهر تهران. فصلنامۀنوآوری‌هایآموزشی، 8 (29)، 152-203.
صدری، عباس؛ حسینی، سید محمدحسین (1393). مهارت‌آموزی مبتنی بر زمینه و بافت. تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای و اشتغال، جلد 4. تهران: سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور.
عزیزی، نعمت اله (1391). تأملی بر چالش‌های آموزش متوسطه کشور در تعامل با نظام اشتغال و بازار کار. فصلنامه تعلیم و تربیت، 28 (3)، 58-72.
فیض پور، محمدعلی؛ کریمی امین‌آبادی، الهام (1391). مهارتوتأثیر آنبر دورهبیکاریمطالعهموردیشهر اصفهان. چکیده مقالات همایش بین‌المللی مهارت‌آموزی و اشتغال. تهران: دفتر پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان آموزش و فنی و حرفه‌ای کشور.
فینچ، کرتیس؛ کرانکیلتن، جان (1390). برنامه‌ریزی درسی در آموزش فنی و حرفه‌ای (علی‌اصغر خلاقی، کورش فتحی واجارگاه و غلامرضا شمس مرکانی، مترجمان). تهران: انتشارات مدرسه.
قادری، حیدر؛ شکاری، عباس (1393). ارزیابی کیفیت برنامه درسی گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان. فصلنامه پژوهش در برنامه درسی،2 (14)، 147-162.
قهرمان، آرش؛ ابوترابیان، احمد (1389). بررسی وضعیت موجود هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش و مقایسه آن با استانداردها در استان خراسان رضوی. چکیده تحقیقات آموزش فنی و حرفه‌ای، جلد 6. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
کرسول، جان؛ پلانوکلارک، ویکی (1394). روش‌های پژوهش ترکیبی. (علیرضا کیامنش و جاوید سرابی، مترجمان). تهران: انتشارات آییژ.
کشتی آرای، نرگس؛ یوسفی، علیرضا؛ موسوی، سهیلا (1391). تناسب نیازهای بخش صنعت با آموزش‌های فنی و حرفه‌ای. فصلنامهعلمیپژوهشیرهیافتینودرمدیریتآموزشی،3 (2)، 119-138.
مرجانی، بهناز (1373). سیر تکوینی آموزش فنی و حرفه‌ای در ایران. تهران: انتشارات معاونت آموزش متوسطه فنی و حرفه‌ای.
مرکز آمار ایران (1394). شاخص‌های کلیدی استان‌ها در یک نگاه.
مجلس شورای اسلامی (1389). برنامه پنجم توسعه.
محمدعلی، محبوبه (1390). آموزش‌های فنی حرفه‌ای و راه‌های اصلاح آن. فصلنامهرشد فنیحرفه‌ای،7 (1)، 10-18.
موحدی، رضا؛ سلیمی نژادیان، علیرضا؛ سعدی، حشمت اله؛ یعقوبی فرانی، احمد (1392). آسیب‌شناسی ابعاد آموزشی هنرستان‌های کشاورزی استان‌های همدان و کردستان. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،4 (4)، 66-45
نجفی، امیر؛ ثابت زاده، امیر؛ سعیدی رضوانی، محمود (1392). نقش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در اشتغال و لزوم تغییر سیاست‌های آموزش و پرورش در اهداف، ساختار، فرآیندها و برنامه‌ریزی این آموزش‌ها در هنرستان‌ها. همایش ملی تغییر در برنامه درسی دوره­های آموزش و پرورش. بیرجند: دانشگاه بیرجند.
نفیسی، عبدالحسین (1390). بررسی چگونگی میزان ارتباط آموزش‌های فنی و حرفه‌ای رسمی با محیط کار و مهارت‌های شغلی. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش. نشریه 653.
واحد آمار معاونت آموزش متوسطه کاردانش (1395). آمار هنرجویان شاخه کاردانش. دریافت فایل آمار به صورت حضوری.
وزارت آموزش و پرورش (1395). شیوه‌نامه نامه اجرایی بهبود کیفیت آموزش و افزایش بهره‌وری در هنرستان‌ها.
http://www.medu.ir/portal/home.php?ocode=100010876&block=news&id=115377
وزارت آموزش و پرورش (1395). جدول مشخصات و عناوین برنامه‌های درسی رشته‌های مهارتی شاخه کاردانش.
http://www.medu.ir/portal/home.php?ocode=100010876&block=news&id=148797
وزارت آموزش و پرورش (1390). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. طرح جامع تحول بنیادین برنامه‌های درسی و تربیتی.
Brookhart, S. M. (2010). How to Assess Higher-order Thinking Skills in Your ClassroomWashington: Association for Supervision and Curriculum Development.
Cornelius-White, J. (2007). Learner-centered Teacher-student Relationships Are ffective: A Meta Analysis. Review of Educational Research,77(1), pp. 113-143.
Dennen, V. Burner, K. (2008). The cognitive apprenticeship model in educational practice. Handbook of research on educational communications and technology, 3, pp.425-439.
Hayton,G., Lavender,P.(1992). Workplace Reform and TAFE: Four Case Studies. National Center For Vocational Education Reserch , Leabrook, South Astralia.
King, K. & Palmer, R.(2010). Planning for technical and vocational skills development. Publisher :UNESCO: International Institute for Educational Planning.
Mfadi, I. H. (2001). A needs assessment of professional competencies of Jordanian vocational secondary teachers, for degree of doctor of philosophy.University of Nebraska-Lincoln. Available at: digitalcommons.unl.edu › DISSERTATIONS › AAI3034385.
Janssen,D.,Pek,K..,& Wilson B.(1999). Learninig With Technology: A costructivist perspective.New Jerssey:Prentice Hall.
Merriam,s. & Caffarella,R.(1999). Learning in Adulthood (2nd Ed).San Francisco:Jossey-Bass.
OECD,(2011).Education at a Glance, OECD indicators,OECD Publishing. Available at: https://www.autistici.org/magia/sites/default/files/Allegati/OCSE-PISA_2011-00_1.pdf.
Rayfield, J., Skaggs, Ch., & Shafer, J. (2013). Factors that influence student decisions to enroll in a college of agriculture and life sciences. NACTA Journal, 57(1), pp.88-93.
Sharma, L,(2006). Adult Learning Methods. New Delhi; Sarup & Sons.
Trumbull, E., & Lash, A. (2013). Understanding formative assessment: Insights from learning theory and measurement theory. San Francisco: WestEd.
World Bank (1995).priorties and strategies for Education: a World Bank review. Washington,D.C: World Bank. Available:
at:https://elibrary.worldbank.org/doi/abs/10.1596/0-8213-3311-9.
Yam, S., & Rossini, P. (2012). ‘Online learning and blended learning: Experience from a first-year undergraduate property valuation course’, Pacific Rim Property Research Journal,18(2), pp. 129-148.