بررسی نحوه ارزشیابی در برنامه درسی تفکر و پژوهش سال ششم ابتدایی و مقایسه آن با ارزشیابی در برنامه فلسفه برای کودکان

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه خوارزمی تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران؛ گروه مطالعات برنامه درسی

3 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران؛ گروه فلسفه تعلیم و تربیت

چکیده

هدف این مقاله، بررسی و مقایسه نحوه ارزشیابی در" برنامهدرسیتفکر و پژوهش درپایهششم ابتدایی" با برنامهفلسفهبرایکودکان است.به‌منظورتحقق اینهدف،سؤالاتپژوهشدردوحیطهارزشیابی دربرنامهدرسیتفکر و پژوهش درپایه ششم ابتداییایرانوارزشیابیبرنامه درسی فلسفهبرایکودکان ووجوهقوت و ضعفآن‌هادر زمینه ارزشیابی موردبررسیقرارگرفتهاست. دراینپژوهش پنج مقوله یعنی، فلسفه ارزشیابی، اهداف ارزشیابی، روش‌های ارزشیابی، ابزار ارزشیابی و ارزشیابی‌کنندگان در دو برنامه مورد مقایسه قرار گرفتند. جامعهآماریپژوهششاملکتاب‌هایدرسیتفکر و پژوهش ششم ابتدایی ایرانوراهنمایآن‌هاستکهدرسال ۱۳۹۱ توسطدفترتألیفوتدوینکتبدرسیتهیه‌شدهاست و همچنینپژوهش قائدی و دیباواجاری (۱۳۹۰) در خصوص نحوه ارزشیابی برنامهفلسفهبرایکودکانباعنوان "پیشنهاد چارچوبی برای ارزشیابی برنامه درسی فلسفه برای کودکان" می‌باشد. ابزارمورداستفادهدراینپژوهشاسناد، مدارکو کتاب‌های مربوطبه برنامهدرسی تفکر و پژوهش ایرانوبرنامهفلسفهبرایکودکاناست. پژوهشحاضرازنوعتحقیقکیفی استکهبهمقایسهنحوه ارزشیابی دوبرنامه مذکورپرداخته است. نتایج نشان می‌دهد علی‌رغم آنکه مشابهت‌هایی بین دو برنامه از جهت ارزشیابی وجود دارد اما در زمینه کمی یا کیفی بودن، فرآیندمحور یا هدف محور بودن، انواع روش‌های ارزشیابی، ابزار ارزشیابی و ارزشیابی‌کنندگان با یکدیگر تفاوت دارند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative evaluation study in “thinking and research textbook of 6th grade primary schools” and Philosophy for children (P4C) program.

نویسندگان [English]

  • M B 1
  • M A 2
  • Y Gh 3
1 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه خوارزمی تهران
2 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران؛ گروه مطالعات برنامه درسی
3 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران؛ گروه فلسفه تعلیم و تربیت
آقازاده، احمد (1386). "آموزش‌وپرورش تطبیقی"، تهران، سمت.
تجلی نیا، امیر؛ و کریمی، روح‌الله (1393). "بررسی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان در کاهش و مهار خشم دانش‌آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه شهر تهران"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان، صص39-63.
حاتمی، حمیدرضا؛ کریمی، یوسف؛ و نوری، زهرا (1389). "بررسی تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان (P4C) در افزایش هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی مدرسه شهدای آزادی تهران در سال تحصیلی 88- 89". تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 3-22.
دانشور، میترا (1391). "تفکر و پژوهش ششم دبستان کتاب معلم راهنمای تدریس"، تهران، اداره کل چاپ و توزیع کتاب‌های درسی.
رالف. دبلیو.تایلر (1376). "اصول اساسی برنامه‌ریزی درسی و آموزشی"، ترجمه علی تقی پورظهیر، تهران، نشر آگه.
رستمی، کاوه؛ رحیمی، ابراهیم؛ رستمی، ویدا؛ و هاشمی، سپیده (1391). "بررسی تأثیر روش اجتماع پژوهشی در برنامه فلسفه برای کودکان بر خلاقیت کودکان"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 1 – 17.
سیف نراقی، مریم؛ قبادیان، مسلم؛ نادری، عزت‌الله؛ و شریعتمداری، علی (1390). "اجتماع پژوهشی روشی مؤثر در رشد اجتماعی کودکان"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال دوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 37-58.
شیخ‌الاسلامی، راضیه (1385). "ارزشیابی کیفی از آموخته‌های دانش‌آموزان دوره ابتدایی"، مجموعه مقالات همایش نوآوری در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی، انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، دانشگاه شیراز.
صفایی مقدم، مسعود؛ مرعشی، سیدمنصور؛ پاک‌سرشت، محمدجعفر؛ باقری، خسرو؛ و سپاسی، حسین (1385)."بررسی تأثیر روش اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش مهارت‌های استدلال دانش‌آموز پسر پایه سوم راهنمایی مدرسه نمونه دولتی اهواز"، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال سیزدهم، شماره 2، ص ص 31-54. به نقل از: http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx%3FID%3D62025
صمدی، پروین؛ قائدی، یحیی و رمضانی، معصومه (1389). "بررسی تطبیقی برنامه درسی فلسفه در پایه سوم دبیرستان و پیش‌دانشگاهی با برنامه درسی فلسفه برای کودکان در پایه 11 و 12"، فصلنامه تعلیم و تربیت شماره 106، صص 81- 104.
طباطبایی، زهرا؛ و موسوی، مرضیه (1390). "بررسی تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان در پرسشگری و تفکر انتقادی دانش‌آموزان پایه‌های سوم تا پنجم ابتدایی (9- 11 ساله) دبستان علوی شهر ورامین"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شماره اول، بهار و تابستان، صص73-90.
فتحی واجارگاه، کوروش (1388). "اصول و مفاهیم برنامه‌ریزی درسی"، تهران، نشر بال.
قائدی، یحیی (الف 1386). "بررسی بنیادهای نظری برنامه درسی فلسفه برای کودکان از دیدگاه فیلسوفان عقل‌گرا"، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، سال دوم، ش 6.
قائدی، یحیی و دیباواجاری، مریم (1390). "پیشنهاد چارچوبی برای ارزشیابی برنامه درسی فلسفه برای کودکان"، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره 7، ش 4.
قائدی، یحیی (1393). "ارزشیابی فلسفه برای کودکان"، تهران، کتاب در دست چاپ.
مرعشی، سید منصور؛ رحیمی نسب، حجت‌الله؛ و لسانی، مهدی (1387). "امکان‌سنجی اجرای برنامه آموزش فلسفه به کودکان در برنامه درسی دوره ابتدایی"، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 28، سال هفتم، صص 7- 28.
مرعشی، سید منصور، صفایی مقدم، مسعود، خزامی، پروین (1389). "بررسی تأثیر اجرای برنامه آموزش فلسفه برای کودکان به روش اجتماع پژوهشی بر رشد قضاوت اخلاقی دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر اهواز"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال اول، شمارة اول، بهار و تابستان، صص 83-102.
نقدعلی، محسن، پناهی، زهرا (1390). "ارتباط اجتماع پژوهشی در برنامه فلسفه برای کودکان با روش‌های تدریس فعال و مشارکتی"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال دوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 101- 126.
هدایتی، مهرنوش؛ قائدی، یحیی؛ شفیع‌آبادی، عبدالله؛ و یونسی، غلامرضا (1389). "کودکان متفکر، روابط میان فردی مؤثر؛ مطالعه تحقیقی پیرامون تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان بر ارتباطات اجتماعی کودکان"، تفکر و کودک، سال اول، شماره اول، بهار و تابستان، صص 125- 145.
هدایتی، مهرنوش (1393). "مطالعه تطبیقی دوره‌های تربیت مربی برنامه فلسفه برای کودکان در ایران و کشورهای پیشرو و ارائه الگوی مناسب برای ایران"، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان، صص105-138.
Ghaedi, Y. & Hajihoseinnejad, G. H. (2009)."planning a framework for assessing child philosophy curriculum". Proceedings of the 14th ICPIC international conference, 2009 Jul 2-4, Padua,Italy, 2009.
Laverty, M. (2004). "Introduction Philosophy for Children and/as Philosophical practice.” international journal of applied philosophy,18(2), 141- 51.
Splitter, L. J. & Sharp, A.M. (1995). “Teaching for Better Thinking”. Melbourne: ACER Press.
Topping, K. J. & Trickey, S. (2007a). “Collaborative philosophical inquiry for schoolchildren: Cognitive gains at 2-year follow-up”. British Journal of Educational Psychology, 77, 787–796.
Topping, K. J. & Trickey, S. (2013). “The role of dialog in philosophy for children”. International Journal of Educational Research.
Athanasia Chatzipantelia, Vasilis Grammatikopoulosb and Athanasios Gregoriadisc. (2014). “Development and evaluation of metacognition in early childhood education”. Early Child Development and Care, 184:8, 1223-1232.
Williams, steve(1993). “Evaluating the effects of philosophical enquiry in a secondary school”. In http://p4c.com/files/p4c/villagep4c.pdf.