طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی چندفرهنگی برای دوره تعلیم و تربیت عمومی در ایران

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

2 استادیار برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباربخشی ویژگی‌های الگوی مطلوب برنامه درسی چند فرهنگی در دوره ابتدایی (تعلیم و تربیت عمومی) در ایران است. برای این منظور، با توجه به نوع نگاه آیزنر به ماهیت برنامه درسی به‌عنوان فرایندی پویا، دیالکتیکی و غیرخطی، از دیدگاه ایشان برای تبیین و طراحی ابعاد برنامه‌ریزی درسی استفاده شده است. روش پژوهش حاضر، روش ترکیبی (کمی و کیفی) است به‌گونه‌ای که تلاش شده است با اتخاذ رویکرد نظام­مند در حوزه طراحی برنامه‌های درسی و با استفاده از منابع و اسناد معتبر ملی و بین‌المللی الگوی مطلوب تدوین شود. ازجمله ویژگی­های این الگو می‌توان به بومی بودن، توجه به ویژگی­های مخاطبان، علمی بودن، سادگی، بدیع بودن، نگاه تربیتی، و رویکرد فعال در آموزش و یادگیری اشاره کرد. به‌منظور اعتباربخشی الگوی پیشنهادی از نظرات بیست نفر از متخصصان حوزه آموزش چند فرهنگی استفاده شد که این افراد، الگوی مطلوب را در حد بالایی تأیید نمودند. البته به کارگیری این الگو مستلزم توجه به مواردی است که از آن جمله می‌توان به داشتن یک نگرش سیستمی به آموزش چند فرهنگی، تربیت معلمان و توجه به مسائل ساختاری و سازمانی اشاره کرد.
کلیدواژه­ها: برنامه درسی چند فرهنگی، الگوی مطلوب، اعتباربخشی، دوره عمومی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing and Validating Multicultural Curriculum Model in Iran Public Educational

نویسندگان [English]

  • J A 1
  • A S 2
1
2 استادیار برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران
بابلی بهمئی، عزیز اله؛ یارمحمدیان، محمدحسین و یوزباشی، زهرا (1392). تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه هفتم بر اساس شاخص (مؤلفه) های چند فرهنگی مستخرج از اسناد بالادستی. همایش ملی آموزش چندفرهنگی، ارومیه.
جوادی، محمدجعفر (1379). آموزش چند فرهنگی به‌مثابه رویکردی در آموزش. فصلنامه تعلیم و تربیت: ویژه جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، 15(3)، 26 – 9.
شاه سنی، شهرزاد (1386). تبیین ساز و کارهای مولفه های جامعه پذیری کتاب­های علوم انسانی دوره ابتدایی در چار چوب تحلیل انتقادی گفتمان. پایان نامه دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز.
شیخاوندی، داریوش (1383). بازتاب هویت اقوام ایرانی در کتاب­های درسی دوره ابتدایی و راهنمایی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 87،  193 – 120.
صادقی، علیرضا (1389). بررسی سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس رویکرد آموزش چند فرهنگی. فصلنامهمطالعاتبرنامهدرسیایران، 5(18)، 215 – 190.
صادقی، علیرضا (1391). چند فرهنگی و نسبت آن با آموزش. ماهنامه رشد تکنولوژی آموزشی، 28(4)، 38 – 34.
صادقی، علیرضا (1391). ویژگی­ها و ضرورت­های تدوین برنامه درسی چند فرهنگی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارائه راهبردها. فصلنامه راهبرد و فرهنگ، 5(18 - 17)، 121 - 93.
عبدلی سلطان احمدی، جواد (1393). بررسی نسبت مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی در دروس فارسی و علوم اجتماعی از دیدگاه متخصصان و کارشناسان برنامه­ریزی درسی و معلمان ذی‌ربط به‌منظور طراحی الگوی مناسب در زمینه یادشده. رساله دکتری. دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
عبدلی سلطان احمدی، جواد (1394). بررسی میزان توجه به رویکرد آموزش چندفرهنگی در محتوای برنامه درسی علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه­های شمال غرب کشور. مجله پزشکی ارومیه، 27(1)، 36 – 27.
عراقیه، علیرضا و فتحی واجارگاه، کوروش (1391). جایگاه چند فرهنگی در آموزش مدرسه­ای و آموزش عالی. فصلنامه راهبرد و فرهنگ، 5(18 - 17)، 204 – 187.
عراقیه، علیرضا و فتحی واجارگاه، کوروش؛ فروغی ابری، احمدعلی و فاضلی، نعمت‌الله (1391). تلفیق، راهبردی مناسب برای تدوین برنامه درسی چند فرهنگی. فصلنامهمطالعات میان‌رشته‌ای درعلومانسانی، 2(1)، 165 – 149.
عزیزی، نعمت الله؛ بلندهمتان، کیوان و سلطانی، مسعود (1389). بررسی وضعیت آموزش چند فرهنگی در مراکز تربیت معلم شهر سنندج از منظر دانشجویان. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(2)، 78 – 55.
عسگریان، مصطفی (1385). جایگاه فرهنگ قومی در تربیت شهروندی. فصلنامه­ی نوآوری‌های آموزشی، 5(17)، 162 – 133.
فیاض، ایراندخت و ایمانی قوشچی، فریبا (1389). بررسی نماد­های هویت ملی را در کتاب­های درسی تاریخ و علوم اجتماعی دوره متوسطه رشته­های علوم انسانی، تجربی و ریاضی فیزیک در سال تحصیلی 89 – 1388. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 6(17)، 63 – 29.
ملکی، حسن (1385). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). تهران: نشر پیام اندیشه
مهر محمدی، محمود و همکاران.(1388). برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: به نشر.
نوشادی، محمد رضا؛ شمشیری، بابک و احمدی، حبیب (1390). نقش و کارکرد تعلیمات اجتماعی پنجم دبستان و سوم راهنمایی در شکل گیری هویت ملی. فصلنامه پژوهش های برنامه درسی، 1(1)، 167 – 139.
.
Banks, J. A., & Banks, C. A. M. (Eds.). (2004). Handbook of research on multicultural education (2nd Ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Banks, J. A, & Banks, C. A. M., (2010) Multicultural Education: Issues and Perspectives (7th ed.), New York: John Wiley.
Bic Ngo (2010). Doing ''Diversity'' at Dynamic High: Problems and Possibilities of Multicultural Education in Practice. Education and Urban Society, 42(4), 473– 495
Brown, L. (2013). An Immigration History of Britain: Multicultural Racism by Panikos Panayi. English Historical Review, 128, 225 – 227.
Durant, J. L. (2009). The impact of a multicultural course on graduate students' formation. ProQuest Dissertations and Theses; https://urresearch.rochester.edu/fileDownloadForInstitutionalItem.acti.
Eisner E. W. (1994). The Educational Imagination: on the Design and Evaluation of School Programs. Third end , New York : Macmillan College Publishing Company
Gay, G. (2006). The importance of multicultural education. New York: Teachers College Press.
Gorski, P. (2008). What we’re teaching teachers: Analysis of Multicultural teacher education coursework syllabi, Virginia, George Mason University.
Grant Carl. A and Portera, A. (2011). Intercultural and Multicultural Education. Enhancing Global Interconnectedness. New York & London: Routledge (Taylor& Francis Group).
Jenks, C., Lee, J. O., and Kanpol, B. (2001). Approaches to Multicultural Education in Preservice Teacher Education: Philosophical Frameworks and Models for Teaching. Human Sciences Press the Urban Review, 33(2), 87 – 105.
Irvine, J. J. (2012). Complex Relationships between Multicultural Education and Special Education: An African American Perspective. Journal of Teacher Education, 63(4) 268– 274
Moorehead, R. (2011). Minorities and Education in Multicultural Japan: An Interactive Perspective, Book Reviews. Edited by Ryoko Tsuneyoshi, Kaori H. Okano and Sarane Spence Boocock. London and New York. Downloaded from http://ssjj.oxfordjournals.org/
Nieto, S., & Bode, P. (2008). Affirming diversity: The sociopolitical context of multicultural education (5th Ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon.
Nethsinghe, R (2012), Finding balance in a mix of culture: Appreciation of diversity through multicultural education. International Journal of Music Education, 30(4), 382– 396
Parekh, B. (2008). The concept of multicultural education. In S. Modgil, G.K. Verma, K. Mallick, & C. Modgil (Eds.), Multicultural Education: The interminable debate(pp. 19-31). Philadelphia: Falmer.
Race, R. (2011). Contemporary Issues in Education Studies, Multiculturalism and Education. Continuum International PublishingGroup.  British Library Cataloguing-in-Publication Data a catalogue record for this book is available from the British Library. www.continuumbooks.com
Sleeter, C. E., & Grant, C. (2008). Making choices for multicultural education: Five approaches to race, class, and gender (5th Ed.). Hoboken, NJ: Wiley.
Sheets, R. H. (2003). Competency vs. good intentions: Diversity ideologies and teacher potential. International Journal of Qualitative Studies in Education, 16, 111-120.