ارزیابی برنامه درسی ملی تدوین شده جمهوری اسلامی ایران بر اساس ملاک‌های برگرفته از دانش نظری حوزه مطالعات برنامه درسی

نویسنده

دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

چکیده

در این مقاله کوشش بر آن بوده است تا تحلیل و ارزیابی نقادانه برنامه درسی ملی تدوین شده جمهوری اسلامی ایران با توجه به ملاک­های برگرفته از دانش نظری حوزه مطالعات برنامه درسی با تأکید بر مباحث دیدگاه‌های برنامه درسی و برنامه درسی ملی، به‌منظور شناخت تفاوت­ها، انحراف­ها و کاستی‌های سند برنامه درسی ملی تدوین شده انجام پذیرد و توصیه‌هایی جهت بازنگری آن حاصل اید. پژوهش از نظر ماهوی در گروه «پژوهش ارزشیابی» قرار می­گیرد و از نظر نوعِ پژوهش، «کاربردی» محسوب می­گردد. بررسی و ارزیابی انجام شده با توجه به ملاک­های مورد نظر پژوهش در قالب شش مؤلفه تشکیل دهنده 1- هدف­ها و دیگر عناصر اصلی برنامه درسی، 2- برداشت‌ها و مفهوم سازی‌ها از برنامه درسی ملی، 3- الزاماتِ قبلی، زمینه­سازی­ها، شرایط پذیرش، 4- ویژگی­های ساختاری و اجرایی، 5- توجه به برنامه­ریزی درسی مبتنی بر مدرسه و روند­های نوآورانه و 6- توجه به حوزه دیدگاه‌های برنامه درسی صورت گرفته است و به دو سؤال ویژه در نظر گرفته شده پژوهش پاسخ داده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the Islamic Republic of Iran’s National Curriculum on the base of criteria derived from theoretical foundation of the curriculum field

نویسنده [English]

  • Nader Salsabili
دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1389). رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرذهنگی و اجتماعی.
بولوتین، پاملا ژوزف و دیگران (1389). فرهنگ‌های برنامه درسی (نظریه ها). ترجمه دکتر محمود مهر محمدی و دیگران. تهران: انتشارات سمت.
دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش (1391). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، مصوبه اسفند 1391. تهران: شورای عالی آموزش و پرورش با همکاری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
دبیرخانه طرح تولید برنامه درسی ملی (1389). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (طرح جامع تحول بنیادین برنامه‌های درسی و تربیتی). نگاشت چهارم؛ تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، بهمن ماه 1389.
دبیرخانه طرح تولید برنامه درسی ملی (1390). برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (طرح جامع تحول بنیادین برنامه‌های درسی و تربیتی). نگاشت پنجم؛ تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، بهمن ماه 1390.
دبیرخانه طرح تولید برنامه درسی ملی (1387). ویژه نامه برنامه درسی ملی، شماره 1 و 2؛ تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، انتشارات مدرسه.
سلسبیلی، نادر (1393). برداشت‌های مختلف در تدوین برنامه درسی ملی: تأمّلی در سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی تعلیم و تربیت. سال سی ام، شماره 2، شماره 118، تابستان 1393.
سلسبیلی، نادر (1390). طراحی فرصت‌های یادگیری در تلفیقی فرایند مدار از دیدگاه‌های برنامه درسی. فصلنامه علمی – پژوهشی تعلیم و تربیت، سال بیست و هفتم، شماره 1، صص 91-63.
سلسبیلی، نادر (1382). دیدگاه‌های برنامه درسی: برداشت‌ها، تلفیق‌ها و الگوها. تک نگاشت شماره 34. تهران: انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت.
شورت، ادموند (1387). روش شناسی مطالعات برنامه درسی. ترجمه محمود مهرمحمدی و همکاران. تهران: انتشارات سمت با همکاری انتشارات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
فقیهی قزوینی، فاطمه، مترجم. (1378). کاربست یافته‌های پژوهشی در اصلاحات آموزشی، تک نگاشت شماره 26 (گزارش اجلاس بین المللی تعلیم و تربیت درباره تحقیقات و اصلاحات آموزشی، 1995، توکیو). تهران: انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر، گال، جویس (1386). روشهای تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی (جلد دوم). ترجمه احمد رضا نصر و همکاران. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی و سمت (790).
گوتیه، کلرمون؛ تاردیف، موریس (1392). پداگوژی علم و هنر یاددهی-یادگیری از دوران باستان تا به امروز (نظریه و کاربرد). ترجمه فریده مشایخ. تهران: انتشارات سمت.
مهرمحمدی (1389). نقد ونظری بر نگاشت سوم سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران. سال پنجم، شماره 18، پاییز 1389. ص. 8-31.
موسی پور، نعمت الله (1390). اعتبارسنجی [نظری] برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران. گزارش پژوهش. تهران: سازمان پژوهش. برنامه‌ریزی آموزشی. شهریورماه 1390.
Alberta Education. (2012). From Knowledge to Action: Shaping the Future of Curriculum Development in Alberta. Chapter 1: Curriculum Development Process.
Apple, M. W. (1996). Cultural Politics and Education. New York, NY: Teachers College, Columbia University.
Apple, M. W. (2003). The state and the politics of knowledge. New York, NY: Rutledge.
Avenstrup, Roger. (2004).The Challenge of Curriculum Reform and Implementation: Some Implications of A Constructivist Approach. Ankara: Basic Education Program website 2004. Retrieved from http://tedp.meb.gov.tr
Brady, L. (1995). School based curriculum development and national curriculum: can they coexist? Curriculum and Teaching, 10 (1), 47-54.
Dempsey, R. (1987). An Alternative Approach to Teacher Education: Preparing Teachers for Excellence in Facilitation of Lifelong Learning. Ottawa, Canada.
Dwight A. (1992). Schools for a New Century; A Conservative Approach to Radical School Reform. [http://www.eric.ed.gov].
Eisner, E.W. (1994).The Educational Imagination on the Design and Evaluation of School Programs. 3rdEd. New York: Macmillan College Pub. Co.
Eisner Elliot W. & Wallance, E. (1974). Conflict Conceptions of Curriculum. Berkeley, California: Mc. Cutchan.
Fullan, M. & Miles, M. (1991). Getting educational reform right: what works and what doesn’t. Unpublished paper, University of Toronto: Center for Policy Research.
Marsh, C., Day, C., Hannay, L., & McCutchon, G. (1990). Reconceptualising School- Based Curriculum Development. London: The Falmer Press.
Mc Neil John D. (2006). Contemporary Curriculum, In Thought and Action. John Wiley & Sons, Inc. MA.
Miller John P. (1983). The Education Spectrum. Orientations to Curriculum. New York: Longman Inc
O’Neill William F. (1983). Rethinking Education. Selected Readings in the Educational Ideologies. Kendall / Hunt Publication Co
Oliva, P. F. (2005). Developing the Curriculum. Sixth ed. Boston, Ma: Pearson Education, Inc.
Ornstein, Allan C. & Hunkins Francis P. (2004). Curriculum Foundations, Principles and Issues. Fourth Ed. Boston, MA: Pearson Education, Inc.
Pinar, William F. (1991). The Reconceptualist Approach. In Lwey Arieh. (Ed.). International Encyclopedia of Curriculum. Oxford: Pergamon Press.
Rado, P. (2010). Governing Decentralized Education Systems. Budapest: Local Government and Public Service Reform Initiative, Open Society Foundations.
Saylor Galen J. & Alexander W.H. &Lewis A.J. (1981). Curriculum Planning for Better Teaching And Learning. 4th.ed. New York: Holt Rinehart And Winston Inc.
Schubert, W. H. (1986). Curriculum; Perspective, Paradigm and Possibility. McMillan Pub. New York.
Short, E. C. (1986). A Historical Look at Curriculum Design. In Journal of Theory into Practice. 25 (1).
Wiles John & Bondi Joseph. (1993). Curriculum Development. A Guide to Practice. 4th Ed. New Jersey: Merrill Prentice – Hall Inc.