ملاک‌ها و نشانگر‌های سنجش تکالیف اصیل در دوره ابتدایی: مطالعه ای کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه تهران ایران

2 دانشیار دانشگاه تهران . دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران ، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی؛ گروه علوم تربیتی

3 دانشیار دانشگاه تهران . عضو هیت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ؛ گروه روشهای و برنامه های آموزشی و درسی

چکیده

استفاده بهینه از تکالیف‌ اصیل، راهبردی هوشمندانه در تحول‌بخشی به نظام‌های آموزشی برای درک الزامات و نیازمندی‌های دنیای واقعی و شکل‌دهی، پرورش و توسعه شایستگی‌های دانش‌آموزان به‌مثابه شهروندان مُولد، مسئول، خودنظم‌ده، خلاق، کارآمد و با اعتماد به‌نفس است. مقاله حاضر با هدف شناسایی‌ ملاک­ها و نشانگرهای سنجش تکالیف‌درسی اصیل در دوره ابتدایی انجام‌گردید. از روش پدیدارشناسی‌توصیفی استفاده‌‌شد.‌ داده­ها‌ با استفاده از مصاحبه‌ نیمه­ساختاریافته با 14 مطلع که به روش ملاکی انتخاب‌شده‌ بودند، گردآوری‌ و به‌روش‌کُلایزی تحلیل‌گردید. تحلیل‌داده‌ها، به شناسایی 43 نشانگر و 11 ملاک شامل «شفافیت‌ اهداف‌یادگیری»، «محوریت تفاوت‌های‌ فردی‌»، «چالش‌برانگیزی»، «متنوع‌سازی‌‌‌تکالیف‌«، «تکالیف چندمهارتی»،  «ارتباط با زندگی‌روزمره و توانایی حل‌مسئله»،‌ «شفافیت ملاک­های‌ارزیابی»،‌«بازخوردمحوری»، «‌شناخت و فراشناخت»، «دادن حق انتخاب به دانش­آموز» و «تفکر نقادانه: پرورش قوه نقد و نقادی» منجرگردید.از آنجا که‌ کیفیت تکلیف در عملکرد دانش‌آموزان نقش‌دارد، درصورت استفاده از ملاک‌ها و نشانگرهای‌ اصیل در تدوین تکالیف‌‌درسی، می‌توان از این فرصت تحول‌آفرین برای توانمندسازی دانش‌آموزان و پرورش شایستگی‌های ایشان برای ایفای مؤثر نقش‌های شهروندی بهره‌برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criteria and Indicators for Assessing Authentic Task in Elementary School: a Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • maryam norozidaeni 1
  • Keyvan Salehi 2
  • marzieh dehghani 3
1 M.A. In Educational Research University of Tehran
2 faculty member, university of Tehran, faculty of psychology and Education
3 faculty member university of tehran psychology and education
چکیده [English]

The optimal use of authentic task is the intelligent strategy for reforming educational systems to understand the real world needs of the in order to nurture and develop the competencies of students as productive, responsible, self-regulating, creative, resilient, and confident citizens. The present study was conducted to identify criteria and indicators of authentic task in primary schools. For this purpose, a descriptive phenomenological method was used. The data were collected through in-depth semi-‌structured interview with 14 informants who were selected by purposive sampling and was analyzed using the Colaizzi's method. The deep analysis of data revealed 43 indicators and 11 criteria including: “clarity of learning objectives”, “relationships with daily lives and the ability to solve problems”, “clarity of assessment criteria”, “feedback”, “cognition and metacognition”, “giving students the right to choose” and “critical thinking”. Since the type of homework and its properties affect the performance of students, if the authentic criteria and indicators are used in the development of task, this transformative opportunity can be applied to empower students and develop their competencies to play the roles of effective citizens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Authentic task
  • Criteria and indicators
  • primary school
  • empower students
  • educating citizens
ادیب‌منش، مرزبان؛ و صدر، آمنه (1400). طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی ارتقای مهارت­های زندگی دانش­آموزان ابتدایی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 62 (16)، 256-223.
انتهائی آرانی، علی؛ واصفیان، فرزانه؛ حسنی، محمد و قلتاش، عباس (1400). تجربه زیسته معلمان دوره ابتدایی درباره مولفه­های بازخورد در ارزشیابی توصیفی (کیفی). پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 18 (2)، 93-78.
بابایی، مریم (‌1400). تکالیف اصیل راهی برای به چالش کشیدن آموخته­های مجازی. ماهنامه رشد فناوری آموزشی. 37 (2)، 13-15.
بازرگان، زهرا؛ ابراهیم نژاد، ساناز (1394). آموزش کیفی ـ تجربه‌های یونسکو، تهران: انتشارات سخن.
بازرگان، عباس (1386). روش‌های تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای کندوکاو در مسایل نظام آموزش و پرورش و حل آن. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 37 (3)، 101- 119.
بازرگان، عباس (1394). ارزشیابی آموزشی. تهران : سمت.
باقریان فر، مصطفی؛ جعفری، مهدی؛ ساعدموچشی، لطف الله؛ مرتضوی­زاده، سید حشمت­الله و بهادران، حمید (1395). نظارت والدین بر تکالیف درسی و اثربخشی آن بر پیشرفت تحصیلی درس املاء و ریاضی. فصلنامه پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 2 (2)، 121-112.
بروکهارت، سوزان (1393). ارزشیابی توصیفی یعنی بازخورد مؤثر. (ترجمه طاهره رستگار). تهران: موسسه فرهنگی منادی تربیت.
بلاغت، سیدرضا؛ حیدرزادگان، علیرضا و اسلامی مهدی آبادی، حدیثه (1396). تأثیر رویکرد درس پژوهی معلم بر تفکر نقادانه دانش­آموزان. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 44 (11)، 26-1.
بنی اسدی، علی؛ و صالحی،  کیوان. (1398). مقدمه‌ای بر اصول و فرایند ساخت و رواسازی پروتکل مصاحبه، نامه آموزش عالی، 12(46)، 177-203.
بهرامی دونچالی، فضه؛ صادقی سرخنی، زهرا؛ زهدی چرمخوران، احیا و ازوجی سهیلا (1398). تبیین چالش­های پیش روی ارائه تکالیف مهارت محور، چهارمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پرورش محمودآباد.
پائولو، نانسی (1389). نوآوری در یادگیری با تکالیف خلاق راهنمای برای آموزگاران، پدران و مادران (ترجمه زری آقاجانی). تهران: امرود.
پورمدنی، راضیه (1390). تحلیل محتوای تکالیف پایه چهارم ابتدایی و بررسی تناسب آن با عناصر تفکر واگرا. پایان­نامه ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه الزهرا .
خجسته، فاطمه و عباسی، عفت (1394). بررسی پیامدهای مثبت و منفی تکلیف شب در برنامه­های درسی مدارس ابتدایی دخترانه شهرستان آباده. کنفرانس بین المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی، ایران، شیراز. 
  رحیمی، زهرا (1398). مقایسه شیوه تکلیف دهی معلمان با الگوی آموزش برنامه درسی فارسی پایه اول دبستان در شهر کرج. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد رشته علوم تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
رضایی، مریم؛ امام جمعه، سید محمدرضا؛ احمدی، غلامعلی؛ عصاره، علیرضا و نیکنام، زهرا (1399). طراحی الگوی مفهومی برنامه درسی تلفیقی استم (علوم، فناوری، مهندسی، ریاضی) در دوره ابتدایی کشور ایران. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 59 (15)، 92-63.
سلیقه دار، لیلا (1393، اسفند). تکلیف خودت را سوا کن. رشد معلم، 33 (6)، 20-23.
سلیقه­دار، لیلا (1390). تکالیف پژوهشی بدون خانواده. رشد معلم، 15 (3)، 6-10.
سلیقه­دار، لیلا (1394). تکالیف مکمل­های یادگیری. رشدمعلم، 33 (8)، 9-11.
سیف، علی­اکبر (1391). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، تهران: انتشارات دوران.
سیف، علی اکبر (1398). روان‌شناسی پرورشی نوین روان‌شناسی یادگیری و آموزش، تهران: انتشارات دوران.
شریفیان، فریدون (1391). نوع­شناسی نظریه­های برنامه درسی. اصفهان: نشر آموخته.
شیربیگی، ناصر؛ وکیلی، ناهید (1392). بررسی نگرش دانش­آموزان به تکلیف درسی و ارتباط آن با راهبردهای مدیریت تکلیف. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 5 (2)، 87-112.
صالحی، کیوان؛ بازرگان، عباس؛ صادقی، ناهید؛ و شکوهی یکتا، محسن (1394). بازنمایی ادراکات و تجارب زیسته معلمان از آسیب‌های احتمالی ناشی از اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی. فصلنامه مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 5 (9)، 59 – 99.
صباغی فاطمه، صالحی کیوان، مقدم‌زاده، علی (1401). ضرورت‌ها و پیامد‌‌های پرورش روحیه پژوهندگی در کودکان: یک مرور نظام مند. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش. ۱۹ (۴)،۸۱-۱۰۰
صباغی فاطمه؛ و صالحی کیوان. (1400). شناسایی عوامل تسهیل‌گر و بازدارنده پرورش روحیه پژوهندگی در کودکان. تفکر و کودک، 12(1)، 125-158. doi: 10.30465/fabak.2021.6285
طاهری، زهرا؛ بختیاری رئانی، اعظم (1399). بررسی رابط بین تکالیف مهارت محور و چالشی و کیفیت زندگی در مدرسه از دیدگاه معلمان (مطالعه موردی: درس ریاضی)، سومین همایش بین‌المللی روان‌شناسی، علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی ایران، همدان.
طباطبایی، امیر؛ حسنی، پرخیده؛ مرتضوی، حامد؛ طباطبایی چهر، محبوبه (1392). راهبردهایی برای ارتقاء دقت علمی در تحقیقات کیفی. مجله علوم پزشکی خراسان علوم پزشکی، 663-670.
علیزاده، لیلا؛ رنجدوست، شهرام و قهرمانی، جعفر (1400). طراحی الگوی برنامه درسی تلفیقی در جهت شاداب‌سازی مدارس ابتدایی. فصلنامه مطالعات مدیریت و رهبری در سازمان‌های آموزشی، 3 (1)، 57-36.
غفوری، آرزو؛ و صالحی، کیوان. (1402). تحلیل ابعاد علاقه‌افزایی به درس کار و فنّاوری از منظر دانش‌آموزان و دبیران: مطالعه‌ای به روش نظریه برخاسته از داده‌ها. اندیشه‌های نوین تربیتی، 19 (2)، 1-40،   doi:10.22051/JONTOE.2021.33776.3186
گنجی، کامران؛ یعقوبی، ابوالقاسم؛ لطفعلی، رضا (1392). اثربخشی آموزش مهات­های پرسشگری به معلمان بر تفکر انتقادی دانش­آموزان متوسطه. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 27 (9)، 25-2.
محبی­امین، امین و جبله، رضا (1399). روایت معلمان دوره ابتدایی درباره طرح حذف مشق شب و جایگزینی تکالیف مهارت‌محور: پزوهشی با رویکرد کیفی. ‌رویکردهای نوین آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان،15 (2)، 96-82.
نراقی­زاده، افسانه؛ صمدی، پروین؛ و رضوی موسوی، سیده زهرا (1395). بررسی نقش تکلیف شب در عملکرد تحصیلی دانش­آموزان از دیدگاه معلمان. اندیشه­های نوین تربیتی، 12 (2)، 63-93.
یاقوتی، حمیده؛ جوادی پور، محمد و خسروی، علی اکبر (1392). رویکردی تلفیقی در برنامه درسی تربیت بدنی دوره ابتدایی: تبیین امکان از دیدگاه متخصصان. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 1 (2)، 164- 149.
Al Azri, R. H., & Al-Rashdi, M. H. (2014). The effect of using authentic materials in teaching. International Journal of Scientific & Technology Research, 3 (10), 249-254.
Ashford-Rowe, K., Herrington, J., & Brown, C. (2014). Establishing the Critical Elements That Determine Authentic Assessment. Assessment & Evaluation in Higher Education, 39 (2), 205–222.
Baniasadi, A., & Salehi, K. (2019). Introduction on the Principles and Process of Construction and Validation of the Interview Protocol. Higher Education Letter, 12(46), 177-203.
Belet B., S. D., & Güner, M. (2018). The Impact of Authentic Material Use on Development of the Reading Comprehension, Writing Skills and Motivation in Language Course. International Journal of Instruction, 11 (2), 351-368.
Colthorpe, K., Gray, H., Ainscough, L., & Ernst, H. (2021). Drivers for authenticity: Student approaches and responses to an authentic assessment task. Assessment & Evaluation in Higher Education, 46(7), 995-1007.‏
 Costa, M., Cardoso, A., Lacerda, C., Lopes, A., & Gomes, C. (2016). Homework in primary education from the perspective of teachers and pupils. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 139-148
Djamas, F.,& Pilendia, D. (2018). Implementation Authentic Task to Enhance Problem Solving and Self-Management for Physics College Students. IOP Conf. Series: Materials Science and EngineeringUniversity of South Florida
Fernandez, R., Alvarez, M., Suarez, J., & Muniz, J. (2017). Students” achievement and homework assignment strategies. Front Psychol. 8 (286). doi: 10.3389/fpsyg.2017.00286. PMID: 28326046; PMCID: PMC5339273.
Greenwald, S., & Holdener, J. (2019a). The creation and lmplementation of Effective Homework  Assignments (Part1) : Creation. PRIMUS, 29 (1), 1-8.
Greenwald, S., & Holdener, J. (2019b). The creation and lmplementation of Effective Homework  Assignments (Part2) . PRIMUS, 29 (2), 103 -110
Herrington, J., Reeves, T.C., Oliver, R. (2014). Authentic Learning Environments. In: Spector, J., Merrill, M., Elen, J., Bishop, M. (eds) Handbook of Research on Educational Communications and Technology. Springer, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-3185-5_32
Joyce, J., Gitomer, D. H., & Iaconangelo, C. J. (2017). Classroom assignments as measures of teaching quality. Learning and Instruction. 54, 48-61.   doi: 10.1016/j.learninstruc.2017.08.001
Karanchanachari, S. (2020). Promoting Communicative Self- efficacy and  a Positive Attitude towards English Language Learning through a Collaborative Authentic Tack. Language Education and Acqisition Research Network Journal, 13 (1), 210-224.
Koh, K., & Luke, A. (2009). Authentic and conventional assessment in Singapore schools: an empirical study of teacher assignments and student work. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 16 (3), 291-318.
Minbiole, J., & Traphagen, S. (2022). Getting More out of Less: Designing Short Homework Assignments That Focus on Application & Analysis. The American Biology Teacher, 84 (2), 103-105.
Moroni, S., Dumont, H., Trautwein, U., Niggli, A., & Baeriswyl, F. (2015). The need to distinguish between quantity and quality in research on parental involvement : The example of parental help with homework. Educational Research, 108 (5), 417- 431.
Nunez, J., Suarez, N., Rosario, P., Vallejo, G., Cerazo, R., & Valle, A. (2015). Teachers” Feedback on Homework, Homework-Related Behaviors, and Academic Achievement. Educational Research, 108 (3), 204- 216.
Ozenoglu, Y. E., & Baltaci, S. (2021). The effect of authentic task-oriented applications on problem-solving skills in robotic programming teaching. University of South Florida M3 Center Publishing, 3 (2021), 13.
Qzenc, M. (2020). What do the primary school teachers think about homework? A phenomenological study. International Online Journal of Education Teaching. 8 (1), 381- 400.
Pazin, A. H., Maat, S. M., and Mahmud, M. S. (2022). Factor influencing teachers’ creative teaching: a systematic review. Cypriot J. Educ. Sci. 15, 1–17. doi: 10.18844/cjes.v17i1.6696
Rastegaran, S. (2016). The Effect of Using Authentic Task on Teaching Adjectives. Advances in Language and Literary Studies, 7 (2), 18- 24.
Ronen, I. (2017). BAuthentic Tasks and BExtreme Tasks: Potential Approaches to Overcoming Incorrect Responses in Conservation Tasks. International Journal of Science and Mathematics Education, 16 (2), 1-18.
Rosarlo, P., Cunha, J., Nunes, A., Morelra, T., & Nunez, J. (2019). Homeworrk should be … but we donot live in an ideal world: mathematics teachers” perspectives on quality homework and on homework assigned in elementary and middle schools. Frontiers in Psychology , 10 (224).
Salehi, K., Bazargan, A., Sadeghi, N., & Shokoohi-Yekta, M. (2015). Representing the Teachers' Perceptions and Lived Experiences of the Possible Damages for Implementing the Descriptive Evaluation Scheme in Primary Schools. Educational Measurement and Evaluation Studies, 5(9), 59-99.
Sabbaghi, F., & Salehi, K. (2021). Identifying facilitators and inhibitors of developing research spirit in children. Thinking and Children, 12(1), 125-158. doi: 10.30465/fabak.2021.6285
Sabbaghi, F., Salehi, K., Moghaddamzadeh, A. (2023). The Requirements and Consequences of Fostering Research Spirit in Children: A Systematic Review. QJFR; 19 (4),81-100
Ghafoori, A., & Salehi, K. (2023). Dimensional analysis of increasing students' interest in work and technology courses from the perspective of students and teachers: A study of the grounded theory and Schatzman dimensional analysis. The Journal of New Thoughts on Education, -. doi: 10.22051/jontoe.2021.33776.3186
Sabbaghi F, Salehi, K., & Moghaddamzadeh, A. (2023). Presenting A theory of Fostering Children as Researchers. The Journal of New Thoughts on Education, (), -. doi: 10.22051/JONTOE.2022.40334.3586
Sokhanvar, Z., Salehi, K., & Sokhanvar, F. (2021). Advantages of authentic assessment for improving the learning experience and employability skills of higher education students: A systematic literature review. Studies in Educational Evaluation, 70, 101030.‏
Strandberg, M. (2013). Homework - Is There a Connection with Classroom Assessment? A Review from Swede. Educational Research, 55 (4), 325-346.
Yong, T.H . (2018). Designing Quality Authentic Assessments, Routledge.