ارزیابی میزان توجه به گرایش‌های مختلف زیست شناسی در مباحث زیست شناسی متوسطه اول و دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه علوم پایه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضـر بـا هـدف بررسی برنامه درسی زیست شناسی در کتاب­های دانش‌آموزان دوره متوسطه عمومی از نظر میزان ارتباط محتوای دانشی زیست شناسی با گرایش‌های مختلف زیست شناسی از جمله سلولی مولکولی، فیزیولوژی جانوری و گیاهی، بیوسیستماتیک جانوری و گیاهی، میکروبیولوژی، بیوشیمی، ژنتیک و اکولوژی انجام شد. روش تحقیــق توصیفـی و از نـوع تحلیـل محتواسـت. در ایــن مقاله علاوه بر آمار توصیفی، از روش تحلیــل محتــوای آنتروپــی شــانون برای ارزیابی بار اطلاعاتی هر یک از گرایش‌ها استفاده شد. واحــد تحلیــل تعداد خطوط نوشتاری، تصاویر، فعالیت‌‌ها و بیشتر بدانیدها می‌باشد. پایایــی ابــزار پژوهـش تأییـد شـد. در مجموع 9307 واحد نوشتاری، 877 واحد تصویری، 197 واحـد فعالیت و 252 واحد بیشتر بدانید ثبت شد. بر اساس نتایج بالاترین بار اطلاعاتی مربوط به گرایش فیزیولوژی جانوری و گرایش‌های سلولی مولکولی و بیوشیمی در رتبه‌‌های بعدی قرار می‌گیرند. کمترین میزان توجه به گرایش‌های میکروبیولوژی و بیوسیستماتیک گیاهی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presentation Frequency of Different Branches of Biology in the Biological Topics of Secondary School and High School

نویسنده [English]

  • Hussein Farasat
Assistant Professor,Department of Science, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of analyzing the content of biology in the textbooks of general high school students in terms of their relationship with different branches in biology including cellular and molecular sciences, animal physiology, animal biosystematics, plant physiology, plant systematics, microbiology, biochemistry and genetics. The research method is descriptive and of content analysis type. In this research, in addition to descriptive statistics, Shannon entropy content analysis method is employed to evaluate information load. The content analysis unit included the number of writing lines, images, activities and more knowledge. The reliability of the research tool has been confirmed. A total of 9307 text units, 877 video units, 197 activity units and 252 Learn More units were registered. According to the results, the highest information load was related to animal physiology and cellular molecular and biochemical tendencies are in the next ranks. In addition, the least attention has been paid to microbiology and plant biosystematics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Biology topics"
  • "High School"
  • "Biology Trends"
  • "Shannon Entropy"
آل محمد، سید علی؛ ابراهیمی، محمد؛ انصاری، مریم؛ علوی، الهه؛ غلامی، اعظم؛ فخریان، بهمن. (1398). راهنمای معلّم زیست شناسی (3) پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی. دفتر تألیف کتاب‌‌های درسی عمومی و متوسطه نظری.
پاریاد، رحمان؛ سلحشوری، احمد ، یوسف زاده چوسری محمدرضا . (1397). تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از نظر میزان توجه به آموزش حقوق کودک. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی . سال پانزدهم، دوره دوم، شماره 32 زمستان 1397 ، صفحات 151-165 .
خموشی بیگدلی، صفیه؛ مظاهری، حسن. (1398). بررسی میزان و نوع توجه به مؤلفه‌‌های زیست محیطی در کتاب‌‌های درسی دوره ابتدایی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران. سال چهارم، شماره 55، زمستان 1398، 177-200.
شهرتاش، فرزانه؛ فلسفی، فاطمه؛ رهبر، ژاله و حاجیان، سهیلا (1387). مبانی نظری و مهارت‌‌های آموزش علوم دوره‌‌های کاردانی و کارشناسی آموزش و پرورش ابتدایی مراکز تربیت معلم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌‌های درسی ایران.
فراست، حسین. (1398). ارزیابی محتوای درسی کتاب‌‌های علوم تجربی مدارس ابتدایی ایران از لحاظ ارتباط با گرایش‌‌های مختلف علوم پایه. فصلنامه آموزش پژوهی، دوره پنجم، شماره هیجدهم، تابستان 98.
عمران، ابراهیم صالح، پرهیز کار، لیلا، حاتمی فر، خدیجه. (1395). بررسی جایگته مؤلفه‌‌های اصلی آموزش محیط زیست در کتاب‌‌های درسی دوره ششم ابتدایی. فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 5-2.
مشایخ، فریده. (1375). فرآیند برنامه‌ریزی آموزشی. تهران: مدرسه.
نوریان، محمد. (1387). بررسی چگونگی به کارگیری اصل تاکید در طراحی تصاویر کتابهای درسی پایه دوم و پنجم دوره ابتدایی. اندیشه‌‌های نوین تربیتی. دوره 4، شماره 3، 144-127.
واشقانی فراهانی، ماشالله. (1379). بررسی و تحلیل محتوای کتاب درسی علوم پایه اول کودکان کم توان ذهنی و مقایسه آن با کتاب درسی علوم پایه اول کودکان عادی، پژوهشکده کودکان استثنائی.
هاشمی، سهیم (1388). تحلیل محتوای کتاب‌‌های درسی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی بر اساس
مؤلفه آموزش صلح. دوره چهارم، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ،4 (15) ص 104-83.
یارمحمدیان، محمد حسین (1386). اصول برنامه‌ریزی درسی، چاپ اول، انتشارات یادواره کتاب.
Azar, A. (2001). Extension of Shannon’s Entropy method for processing data in content analysis, Journal of science and humanities research of azahra university. 37, 1-18.
Momeni, M. (2010). New topics Operations Research. Tehran: University of Tehran Press.
Nunan, S. (2010). Creativity and Arts in Primary School. Included in Creativity and the Arts in the Primary School, Discussion Document and Proceedings of the Consultative Conference on Education 2009 . Published by: Irish National Teachers’ Organization.
Sarmad, Z., hejazi, A. (2001). Research Methods in Behavioral Sciences. Tehran, Informed Publishing.
Shahmohammadi, N. (2013). Content Analysis of Elementary Science Text Books Based on the Achievment Motivation Constructs. Social and Behavioral Sciences 84:426-430. DOI: 10.1016/j.sbspro.2013.06.579.
Uyar, y. Ensar, F. (2016) Does Mother Tongue Education Support Development of Environmental Literacy in Turkey? An Analysis of Turkish Course Books. International Journal of Environmental & Science Education. 11 (1), 1-8