طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی آموزش مهارت‌های ارتباط بین‌فردی و اجتماعی در دوره دوم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد تمام گروه مطالعات برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبایی

3 استاد تمام، گروه روان شناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبایی

4 استادتمام گروه علوم تربیتی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

5 دانشیار گروه مطالعات برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی آموزش مهارت­های روابط بین فردی و اجتماعی در دوره دوم ابتدایی می­باشد. در این پژوهش از روش آمیخته (کمی و کیفی) استفاده شد. در مرحله طراحی، با 20 نفر از معلمان و 18 نفر از اساتید دانشگاهی مصاحبه صورت گرفت. جهت تعیین اعتبار، الگوی طراحی شده در قالب پرسشنامه ای در اختیار 26 متخصص حوزه برنامه­ریزی درسی قرار گرفت. پس از شناسایی مولفه­های مهارت­های ارتباطی، شناسایی مشکلات ارتباطی دانش­آموزان و نتایج تحلیل محتوای سند برنامه درسی ملی؛ الگوی برنامه درسی طراحی و اعتباریابی شد. حاصل این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی معتبری جهت آموزش مهارت­های ارتباط بین فردی و اجتماعی برای دانش­آموزان دوره دوم ابتدایی بود که دارای 14 مهارت محوری اصلی، 38 مهارت محوری فرعی و 137 خرده مهارت ارتباطی به عنوان اهداف، 46 مشخصه برای محتوا، 9 روش تدریس و 18 مشخصه برای روش های ارزشیابی برنامه درسی می ­شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing and Authenticating Curriculum Model of Interpersonal and Social Communication Skills Training at Second Primary School

نویسندگان [English]

  • Mina Ahmadian 1
  • hasan malaki 2
  • hossein eskandari 3
  • Nematollah Mousapour 4
  • alireza sadeghi 5
1 allameh
2 allameh
3 allameh
4 University
5 university
چکیده [English]

The purpose of this study is to design and authenticate the curriculum model of training interpersonal and social skills in the second elementary school. Different methods were used to meet different stages of the research: Qualitative (content analysis with summary and deductive approach) and quantitative (descriptive survey). During the curriculum design phase, 20 primary school teachers and 18 university professors were interviewed. In addition, in order to determine the validity of the designed curriculum model, the model was examined by 26 experts in the field of curriculum planning in the form of a questionnaire. After identifying the components of interpersonal and social communication skills, the communication problems of primary school students, and the results of content analysis of the text of the national curriculum document, a curriculum template was designed and validated. As a result, a valid curriculum model for teaching interpersonal and social communication skills for primary school students was designed. The model has 14 main core skills, 38 minor sub-core skills and 137 communication sub-skills as curriculum objectives, and 46 characteristics for content. The curriculum consists of 9 teaching methods and 18 characteristics for evaluation methods.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum Design
  • Model Validation
  • Communication Skills
  • Interpersonal and Social Relationships
  • Second Grade
احمدی، محمدسعید؛ حاتمی، حمیدرضا؛ احدی،حسن؛ اسدزاده، حسن (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4 (4)، 105-118. www.sid.ir
ادیب حاج باقری، محسن؛ پرویزی، سرور؛ صلصالی، مهوش (1390). روش­های تحقیق کیفی. تهران: بشری.
ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی، پژوهش، 3 (2)، 15-44.
باباپور خیرالدین، جلیل (1387). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر شیوه‌های حل مساله دانش‌آموزان. فصلنامه روان شناسی دانشگاه تبریز، 3 (10)، 8-23. www.sid.ir
بابادی، امین؛ مشکانی، محمد (1390). مقیاس مهارت­های زندگی: تدوین و هنجاریابی، ابزاری معتبر برای سنجش مهارت­های زندگی دانش­آموزان ابتدایی. مجله مطالعات روان شناسی تربیتی، 8 (14)، 1- 22. jeps.usb.ac.ir
برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (1391). وزارت آموزش و پرورش.
خسروی، رحمت اله؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ آشتیانی، ملیحه (1393). آسیب شناسی برنامه درسی مهارت‌های زندگی در نظام آموزش متوسطه نظری. پژوهش­های آموزش و یادگیری، 21 (4)، 1-18.
دلاور، علی (1390). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
دهباشی، معصومه؛ اصلی پور، عادله؛ کافی، موسی (1394). اثربخشی آموزش روابط میان فردی بر دوست­یابی و عزت نفس دانش­آموزان دختر. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 10 (39)، 101 - 118. psychologyj.tabrizu.ac.ir
دهقانی، مرضیه (1390). طراحی الگوی مطلوب (جایگزین) برنامه درسی تربیت اجتماعی برای دوره راهنمایی تحصیلی ایران (پایان نامه دکتری چاپ نشده). دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
سالاری گوهرریزی، محمدجابر؛ زارع زردینی، علی؛ طاق داری اردکانی، مجتبی؛ هاتف اردکانی، وحید (1394). تحلیل محتوای کتاب­های درسی تعلیمات اجتماعی دوره اول و دوم دبستان با توجه به مولفه مهارت­های ارتباطی و اجتماعی. همایش ملی آموزش ابتدایی، انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.
شریعت باقری، محمد مهدی؛ نیک پور، فاطمه (1397). تأثیر آموزش مهارت­های اجتماعی-ارتباطی بر مسئولیت­پذیری و سازگاری دانش­آموزان. روشها و مدلهای روانشناختی، 9 (32)، 207-223.
قاسم زاده، محمد؛ عبدالله پور شهناز (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر کاهش پرخاشگری و خشم دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان بهشهر. کنفرانس ملی دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامع روانشناسی ایران.
کرد نوقابی، رسول؛ پاشاشریفی، حسن (1384). تهیه و تدوین برنامه درسی مبتنی بر مهارت­های زندگی برای دانش­آموزان دوره­ی تحصیلی متوسطه. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 4 (2)، 11-34. noavaryedu.oerp.ir
نجفی، محمود؛ بیگدلی، ایمان الله، دهشیری، غلامرضا؛ رحیمیان بوگر، اسحق (1392). پیش­بینی آسیب­های اجتماعی بر اساس مهار­ت های زندگی در دانش­آموزان. مجله­ی روان­شناسی مدرسه، 2 (3)، 144 -163.
Barker, Elizabeth S. (2015). Promoting Positive Teacher-Child Interactions through Implementation of a Social Emotional Learning Curriculum with Performance Feedback, University of Massachusetts Amherst.
Birrell Weisen, Rhona; Orley, John; Evans, Vivienne; Lee, Jeff; Sprunger, Ben; Pellaux Daniel (1997). Life Skills Education for Children and Adolescents in Schools, Programme on mental health, World Health Organization.
Chung, Yoonsook; Yoo, Jungsook; Kim, Sung-Won, Lee, Hyunju; Zeidler, Dana L. (2016). Enhancing Students’ Communication Skills in the Science Classroom through Socioscientific Issues. International Journal of Science and Mathematics Education, 14 (1), 1-27. https://link.springer.com
Kouvava, Sofia; Antonopoulou, Katerina; Zioga, Sofia; Karali, Chrysoula (2011). The influence of musical games and role-play activities upon primary school children’s self-concept and peer relationships. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 29, 1660 – 1667.
Maddern, Lynn; Franey, John; McLaughlin, Vincent; Cox, Susan (2004). An Evaluation of the Impact of an Inter-Agency Intervention Programme to Promote Social Skills in Primary School Children. Educational Psychology in Practice, 20 (2), 135-155.
McCallum R. Steve; Bracken A. Bruce (1993). Interpersonal Relations between School Children and Their Peers, Parents, and Teachers. Educational Psychology Review, 5 (2), 155–176. link.springer.com
Reynolds, Emily; Kidd, Evan; Stagnitti, Karen (2011). Play, language and social skills of children attending a play-based curriculum school and a traditionally structured classroom curriculum school in low socioeconomic areas. Australasian Journal of Early Childhood, 36 (4), 120-130.
Samanci, Osman (2010). Teacher Views on Social Skills Development in Primary School Students. Education,131 (1), 147-157.
Sawyer, MG; MacMullin, C; Graetz, B.; Said, JA; Clark, JJ; Baghurst, P (1997). Social Skills Training for Primary S
احمدی، محمدسعید؛ حاتمی، حمیدرضا؛ احدی،حسن؛ اسدزاده، حسن (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4 (4)، 105-118. www.sid.ir
ادیب حاج باقری، محسن؛ پرویزی، سرور؛ صلصالی، مهوش (1390). روش­های تحقیق کیفی. تهران: بشری.
ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی، پژوهش، 3 (2)، 15-44.
باباپور خیرالدین، جلیل (1387). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر شیوه‌های حل مساله دانش‌آموزان. فصلنامه روان شناسی دانشگاه تبریز، 3 (10)، 8-23. www.sid.ir
بابادی، امین؛ مشکانی، محمد (1390). مقیاس مهارت­های زندگی: تدوین و هنجاریابی، ابزاری معتبر برای سنجش مهارت­های زندگی دانش­آموزان ابتدایی. مجله مطالعات روان شناسی تربیتی، 8 (14)، 1- 22. jeps.usb.ac.ir
برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (1391). وزارت آموزش و پرورش.
خسروی، رحمت اله؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ آشتیانی، ملیحه (1393). آسیب شناسی برنامه درسی مهارت‌های زندگی در نظام آموزش متوسطه نظری. پژوهش­های آموزش و یادگیری، 21 (4)، 1-18.
دلاور، علی (1390). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
دهباشی، معصومه؛ اصلی پور، عادله؛ کافی، موسی (1394). اثربخشی آموزش روابط میان فردی بر دوست­یابی و عزت نفس دانش­آموزان دختر. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 10 (39)، 101 - 118. psychologyj.tabrizu.ac.ir
دهقانی، مرضیه (1390). طراحی الگوی مطلوب (جایگزین) برنامه درسی تربیت اجتماعی برای دوره راهنمایی تحصیلی ایران (پایان نامه دکتری چاپ نشده). دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
سالاری گوهرریزی، محمدجابر؛ زارع زردینی، علی؛ طاق داری اردکانی، مجتبی؛ هاتف اردکانی، وحید (1394). تحلیل محتوای کتاب­های درسی تعلیمات اجتماعی دوره اول و دوم دبستان با توجه به مولفه مهارت­های ارتباطی و اجتماعی. همایش ملی آموزش ابتدایی، انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.
شریعت باقری، محمد مهدی؛ نیک پور، فاطمه (1397). تأثیر آموزش مهارت­های اجتماعی-ارتباطی بر مسئولیت­پذیری و سازگاری دانش­آموزان. روشها و مدلهای روانشناختی، 9 (32)، 207-223.
قاسم زاده، محمد؛ عبدالله پور شهناز (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر کاهش پرخاشگری و خشم دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان بهشهر. کنفرانس ملی دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامع روانشناسی ایران.
کرد نوقابی، رسول؛ پاشاشریفی، حسن (1384). تهیه و تدوین برنامه درسی مبتنی بر مهارت­های زندگی برای دانش­آموزان دوره­ی تحصیلی متوسطه. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 4 (2)، 11-34. noavaryedu.oerp.ir
نجفی، محمود؛ بیگدلی، ایمان الله، دهشیری، غلامرضا؛ رحیمیان بوگر، اسحق (1392). پیش­بینی آسیب­های اجتماعی بر اساس مهار­ت های زندگی در دانش­آموزان. مجله­ی روان­شناسی مدرسه، 2 (3)، 144 -163.
Barker, Elizabeth S. (2015). Promoting Positive Teacher-Child Interactions through Implementation of a Social Emotional Learning Curriculum with Performance Feedback, University of Massachusetts Amherst.
Birrell Weisen, Rhona; Orley, John; Evans, Vivienne; Lee, Jeff; Sprunger, Ben; Pellaux Daniel (1997). Life Skills Education for Children and Adolescents in Schools, Programme on mental health, World Health Organization.
Chung, Yoonsook; Yoo, Jungsook; Kim, Sung-Won, Lee, Hyunju; Zeidler, Dana L. (2016). Enhancing Students’ Communication Skills in the Science Classroom through Socioscientific Issues. International Journal of Science and Mathematics Education, 14 (1), 1-27. https://link.springer.com
Kouvava, Sofia; Antonopoulou, Katerina; Zioga, Sofia; Karali, Chrysoula (2011). The influence of musical games and role-play activities upon primary school children’s self-concept and peer relationships. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 29, 1660 – 1667.
Maddern, Lynn; Franey, John; McLaughlin, Vincent; Cox, Susan (2004). An Evaluation of the Impact of an Inter-Agency Intervention Programme to Promote Social Skills in Primary School Children. Educational Psychology in Practice, 20 (2), 135-155.
McCallum R. Steve; Bracken A. Bruce (1993). Interpersonal Relations between School Children and Their Peers, Parents, and Teachers. Educational Psychology Review, 5 (2), 155–176. link.springer.com
Reynolds, Emily; Kidd, Evan; Stagnitti, Karen (2011). Play, language and social skills of children attending a play-based curriculum school and a traditionally structured classroom curriculum school in low socioeconomic areas. Australasian Journal of Early Childhood, 36 (4), 120-130.
Samanci, Osman (2010). Teacher Views on Social Skills Development in Primary School Students. Education,131 (1), 147-157.
Sawyer, MG; MacMullin, C; Graetz, B.; Said, JA; Clark, JJ; Baghurst, P (1997). Social Skills Training for Primary School Children: A I-Year Follow-Up Study. Child Health, 33, 378-383.
Spence, Susan H. (2003). Social Skills Training with Children and Young People: Theory, Evidence and Practice. Child and Adolescent Mental Health, 8 (2), 84–96. onlinelibrary.wiley.com
chool Children: A I-Year Follow-Up Study. Child Health, 33, 378-383.
Spence, Susan H. (2003). Social Skills Training with Children and Young People: Theory, Evidence and Practice. Child and Adolescent Mental Health, 8 (2), 84–96. onlinelibrary.wiley.com