تمرکززدایی از برنامه درسی در ایران با تکیه بر مؤلفه‌های ارزش- باوری و قوانین سند برنامه درسی ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه الزهرا

چکیده

تمرکزگرایی در برنامه درسی به عنوان یکی از مسائل عمده در آموزش و پرورش ایران شناسایی می‌شود. با این حال تاکنون زمینه برای رفع این مسئله آنچنان که باید فراهم نشده است. هدف این مقاله زمینه یابی برای برون رفت از تمرکز در برنامه درسی در ایران و تبیین چرایی و ضرورت این برون رفت با تکیه بر مولفه‌های ارزش _ باوری و قوانین موجود در سند برنامه درسی ملی است. در تبیین دلایل برون رفت از تمرکز در برنامه درسی در آموزش و پرورش ایران و ضرورت آن از دو دسته مولفه‌های ارزش – باوری مبتنی بر آموزه‌های دینی و شواهد موجود در سند برنامه درسی ملی استفاده شد. بدین منظور از روش توصیفی – تحلیلی بهره گیری به عمل آمد. نتایج نشان داد که هر چند در آموزش و پرورش ایران تصمیم گیری‌ها در برنامه درسی به طور متمرکز صورت می گیرد، با این حال دلایل و شواهد مبتنی بر ارزش - باورهای دینی و شواهد و مستندات موجود در سند برنامه درسی ملی (مفروض بر این که که متاثر از ارزش – باورهای دینی هستند)، ضرورت تمرکز زدایی در برنامه درسی در آموزش و پرورش ایران را نشان می‌دهند. بنابراین هم امکان و هم ضرورت برون رفت از تمرکز در برنامه درسی در آموزش و پرورش ایران وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Decentralization of Curriculum in Iran Based on Value-Belief Components and National Curriculum Document Indicates

نویسنده [English]

  • ali Sattari
educational management department, educational sciences and psychology faculty, Alzahra University
چکیده [English]

Centralization on curriculum is identified as one of the major issues in Iranian education. So far, however, this issue has not been resolved. The purpose of this article is to provide an outline of the centralization of curriculum in Iran and to explain why and the necessity of this approach by relying on the value-belief components and indicates contained in the national curriculum document. In explaining the reasons for the outflow, the focus of the curriculum on Iranian education and its necessity was based on two sets of value-beliefs based on religious teachings and evidence in the national curriculum document. For this purpose, descriptive - analytical method was used. The results showed that although in Iranian education the decisions in the curriculum are concentrated, there are still value-based reasons and evidence - religious beliefs and evidence in the national curriculum document (assuming this Which are influenced by value - religious beliefs), demonstrate the necessity of decentralization in the curriculum in Iranian education. Therefore, there is both the possibility and the necessity of moving out of centralization in the curriculum in Iranian education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • centralization
  • decentralization
  • curriculum
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
 آقازاده، احمد (1386)، مسائل آموزش و پرورش ایران، تهران: انتشارات سمت.
افلاطون (1378)، جمهوریت، ترجمه روحانی، فواد، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
 امینی، محمد (1391)، «تبیین برنامه درسی چند فرهنگی و چگونگی اجرای آن در نظام برنامه ریزی درسی ایران»، مطالعات برنامه درسی، 7 (26)، ص11-23.
خسروی، رحمت الله و مهرمحمدی، محمود (1391)، «برنامه درسی روئیدنی: تاملی انتقادی درباره مفهوم برنامه درسی از پیش تعیین شده»، مطالعات برنامه درسی، 7 (25)، ص5-26.
خندقی مقصود، امین و دهقانی، مرضیه (1389)، «تاملی بر تمرکزگرایی، تمرکز زدایی و بازگشت مجدد به تمرکزگرایی و بررسی دلالت های آنها برای نظام برنامه درسی ایران: منظری جدید»، مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11(2)، ص185-164.
 سازمان ملل متحد (1966)، «میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی»، مصوبه 16 دسامبر، قطعنامه شماره آ- 220.
  سلسبیلی، نادر (1386)، «گذار نظام برنامه ریزی درسی ایران به سمت عدم تمرکز در طراحی و تدوین برنامه درسی با تاکید بر برنامه ریزی درسی مبتنی بر مدرسه»، مطالعات برنامه درسی، 1 (4)، ص49.
 صافی، احمد (1373)، سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، تهران: سمت.
 صدیق، عیسی (1357)، تاریخ فرهنگ ایران، تهران: دانشگاه تهران.
عطاران، محمد و عبدلی، مصطفی (1391)، «فرهنگ یادگیری مدرسه عشایرکوچ رو: روایت های یک معلم»، مطالعات برنامه درسی، 7 (25)، ص 27-44.
 طباطبایی، محمدحسین (1360)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، شرح در پاورقی، به وسیله مرتضی مطهری، قم: انتشارات صدرا.
 طباطبایی، محمدحسین (بی تا)، تفسیرالمیزان، ج 13، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
 علاقه بند، علی (1372)، جامعه شناسی آموزش و پرورش، تهران: بعثت.
 فتحی واجارگاه،کوروش (1384)، «بررسی قابلیت اجرایی الگوهای مختلف تصمیم گیری در برنامه­های درسی مدارس کشور»، مطالعات برنامه درسی، 1 (1)، ص27.
کارنوی، مارتین (1385)، جهانی شدن و اصلاحات آموزشی، ترجمه ستاری، علی، تهران: انتشارات مدرسه.
گویا، زهرا و قدکساز خسروشاهی، لیلا (1386)، «تبیین جدیدی برای تمرکز و عدم تمرکز در ایران»، مطالعات برنامه درسی، 1 (4)، 28-17.
 لوی، الف (1369)، مبانی برنامه‌ریزی آموزشی، برنامه‌ریزی درسی مدارس، ترجمه فریده مشایخ، تهران: انتشارات مدرسه.
 مجلسی، محمد باقر (1403ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، ج 5، بیروت: الوفاء
 محمدی، محمدطاهر (1364)، مسائل آموزش و پرورش، تهران: انتشارات امیرکبیر.
 محمودی، محمد(1391)، «مطالعات فرهنگی و برنامه درسی: دیدگاه‌ها و موضوعات»، مطالعات برنامه درسی،7 (26)، ص 54-33.
موسی پور، نعمت الله، زین الدینی میمند، زهرا، خردمند، خاطره(1384)، «سنت‌ها و مشکلات تصمیم­گیری در نظام برنامه‌ریزی درسی ایران، قلمرو برنامه درسی در ایران»، انجمن برنامه‌ریزی درسی ایران، انتشارات انجمن برنامه درسی در ایران.
مهرمحمدی، محمود. (1386)، «مدیریت هم زمان مدارج تمرکز زدایی در نظام برنامه ریزی درسی»، مطالعات برنامه درسی، 1 (4)، ص1-16.
 وزارت آموزش و پرورش (1391)، برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی،
وزارت آموزش و پرورش (1367)، کلیات طرح نظام آموزش و پرورش ایران، تهران: ستاد انقلاب فرهنگی.
 Adamcova, E, Simanova, L. Trnka, M. (2016). The Perception of Quality of Dual-Level Model Curricukum by Slovak Primary Teachers Compaird to Centralized Curriculum Model Used Befor 1989, Conference: 3rd International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts, SGEM 2016 Location: Albena, BULGARIA Date: AUG 24-30, 2016.
Camelia, S. Aurelian, E.V, Catalin, D.R, (2014). The Impact of Decentralization on the Romanian, School, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 124, 69-76.
Jeong, D.W, Lee, H.J & Gho, s.k, (2017). Education decentralization, school resources, and student outcomes in Korea, Educational Development, 53(c),12-27.
Gaddene, L. & singhal, M, (2014). Decentralization in Developing Economices. Annu Rev, 6(6), 581-604.
Galiani, S. Getler, p. Schargrodsky, E, (2016). School decentralization: Helping the good get better, but leaving the poor behind, public economics, 92(10-11), 2106-2120.