طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره دبستان بر اساس مفروضه های نظام سلامت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

Assistant Professor, Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده

هدف این مقاله طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دوره ابتدایی ایران است از آنجا که تلاش جهت شکوفایی قابلیت‌های آموزش بهداشت دانش‌آموزان از جمله کارکردهای آموزش و پرورش است، تدوین الگوی مطلوب برنامه درسی آموزش بهداشت می‌تواند مختصات این کارکرد را محقق ‌سازد. به این منظور، سه پرسش اساسی مورد بررسی قرار گرفت: وضعیت برنامه درسی موجود آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره دبستان چگونه است؟ الگوی بهینه برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت از بعد منطق، اهداف، محتوا، فعالیت‌های یادگیری، نقش استاد، مواد و منابع، گروهبندی دانش‌آموزان، مکان، زمان و و ارزشیابی در دوره دبستان چه ویژگی‌ها و مختصاتی دارد؟ اعتبار الگوی بهینه برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره دبستان به چه میزان است؟ برای بررسی سوالات ذکرشده از روش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده شد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Content Analysis of Elementary Fifth Grade Textbooks based on Philosophy for Children Curriculum by Spiritual Intelligence

نویسنده [English]

  • mohammad azimi
Assistant Professor, Farhangian University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study seeks to analyze the content of fifth grade elementary textbooks based on the components of the philosophy for children curriculum based on spiritual intelligence. To this aim, descriptive research method is used which includes documentary analysis as well as content analysis. The corpus which is analyzed to identify the dimensions and components (4 main components and 49 sub-components) includes the text of the library documents as well as all fifth grade elementary textbooks. The measuring instruments, checklists and also the researcher's content analysis list and research validity are validated and confirmed by research experts and experts in philosophy for children and curriculum planning. The reliability is evaluated by Cronbach's alpha calculation of which shows 93%. In content analysis, using Shannon's entropy, the component of individual consequences of philosophical thinking with the coefficient of significance of 0.564 has the highest and the component of philosophy with the coefficient of significance of 0.027 has received the least attention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • health education and health promotion curriculum
  • health system assumptions
  • elementary school
اسکندری، حسین ، رفیعی پور ، شهرام (1384). کوریکولوم جامعه آموزش سلامت در مدارس از مقطع پیش دبستانی تا پایان پیش دانشگاهی ، اداره ارتباطات و آموزش سلامت ، زیر نظر دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی ، تهران .
ایزدی ، سیروس (1393). روانپزشکی برای دانشجویان وپزشکان عمومی، چهر، ایران
 ایمانی ، محمود ، رخشانی ، فاطمه ، حسینی طباطبایی، سید محمد تقی (1383). میزان آگاهی معلمان مدارس ابتدایی از نیازهای  بهداشتی دانش آموزان. طبیب شرق، شماره 3.
ندا بابایی، کیوان کاردان، فاطمه آقازاده، شقایق نوری بیات (1390). تاثیرآموزش بهداشت دهان و دندان درآگاهی از رفتارهای پیشگیری کننده از پوسیدگی دندانی در گروهی از دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر بابل. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل: ۱۴ (۱) :۸۳-۸۷
برقی عیسی، مبهوتی‌دیزجیکان جواد(1398). تحلیل محتوای کتب درسی پایه سوم ابتدایی بر اساس میزان توجه به مؤلفه‌های نظام سلامت.  فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت. ۸ (۶) :۱-۱۰
حلم سرشت، پریوش، دل پیشه، اسماعیل (1389). بهداشت  مدارس، چهر، تهران .
دل پیشه ، اسماعیل (1395). بهداشت مدارس ،  پیام نور.
رضوانی ، ابوالقاسم (1392). وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، وزارت آموزش و پرورش ، شیوه زندگی سالم.
رفیعی فر، شهرام (1387). مقدمه برای ارتقای سلامت در محل کار ، فصلنامه سلامت کار در ایران ، دوره 5 ، شماره 3 و 4 .
رفیعی ، غلامرضا(1390). نقش دعا  و نیایش  بر سلامت جسمی و روانی ، مجله دانشگاه علوم پزشکی قم ، 5، (3)، 19.
رمضانخانی، علی ، سیاری ، علی اکبر (1389). بررسی وضعیت آموزش مهارتهای زندگی در نظام آموزش و پرورش ، گزارش تحقیق. سازمان یونیسف ایران و دفتر مطالعات بین المللی وزارت آموزش و پرورش.
سازمان بهداشت جهانی(1389). آموزش بهداشت در مراقبتهای بهداشتی اولیه ، مترجمان :سعید پارسی نیا، سیمین حکمت ، انتشارات شرکت سهامی چهر.
سازمان جهانی  بهداشت(1388). کتاب منبع معلم بهداشت فردی، از مجموعه کتاب های، برنامه آموزش بهداشت مدارس ابتدایی با گرایش به جنبه های عملی آن.  ترجمه علی رمضانخانی، تامارا وسکانیان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چاپ اول، تابستان.
سند تحول بنیادین (1390). دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ، شورای عالی آموزش و پرورش .
سیدی، بتول،احمدی, پروین. (1398). تبیین عناصر برنامه درسی تربیت ‌اقتصادی در دوره آموزش عمومی، مطالعات برنامه درسی.14(55), 5-44
صالحی عمران، ابراهیم ، آقا محمدی، علی(1387). بررسی دانش، نگرش و مهارت های زیست محیطی معلمان آموزش دوره ابتدایی استان مازندران ، فصلنامه تعلیم وتربیت ، شماره 95، 117-91.
صالحی عمران، ابراهیم؛ صمد ایزدی؛ فرزانه رضایی (1390).  تحلیلمحتوایکتابهایدرسیدورهابتداییبرمبنایمولفههای141 تا 177آموزشجهانی. فصلنامهیمطالعاتبرنامهدرسی، سال چهارم شماره ی 13 و 14 تابستان و پاییز 1388.
طهرانی بنی هاشمی، سیدآرش؛ امیرخانی، محمدامیر؛ حق دوست، علی اکبر؛ علویان،  سیدمؤید؛ اصغری فرد، هما؛ برادران،  حمید؛ برغمدی، مژگان؛ پارسی‌نیا، سعید؛ فتحی‌رنجبر، سحر (1388). سواد سلامت در 5 استان کشور و عوامل مؤثر بر آن. گام های توسعه در آموزش پزشکی. شماره اول. دوره چهارم. 1-9.
عظیمی محمد، اقبالی علی(1399).تحلیل محتوای مولفه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت کتب دوره دوم ابتدایی بر اساس مفروضه های سلامت با تاکید بر آموزش، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی. ۱۸ (۱) :۹۳-۱۱۰.
عالی خانی، سیامک(1394). پژوهش در برنامه های سلامت مدارس و نوجوانان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  ـ معاونت سلامت .
فتحی واجارگاه ، کوروش (1395). اصول و مفاهیم برنامه ریزی درسی ، بال. تهران.
فتحی واجارگاه، کورش؛ و شفیعی، ناهید  (1386). ارزشیابی کیفیت برنامه درسی دانشگاهی (مورد برنامه درسی آموزش بزرگسالان)، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، (5): 1-26، تهران: مرکزنشردانشگاهی29-30.
فرمهینی فراهانی، محسن (1392). جهانی شدن و تربیت شهروندی ، مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی شدن و تعلیم و تربیت ، تهران : وزارت خارجه ، ص 361-351.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1358). مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دست یابی از http://rc.majlis.ir/fa/content/iran_constitution در تاریخ 20  اسفند 1392.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(1358). واحد پژوهش موسسه فرهنگی حقوقی سینا، حقوقی.
مطلق ، زهرا ، مظلومی محمود آباد ، سید سعید (1389). رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دانشجویان ، مقاله پژوهشی مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان ،دوره 13، شماره 4.
مظلومی ، سعید (1395). چاپ سوم با اضافات ، جامعه شناسی و بهداشت عمومی ، سبحان ، تهران .
مولا، سمیه، فتحی آذر، اسکندر، ادیب، یوسف، نامدار، عبدالرحمان .(1397) طراحی و اعتبارسنجی الگوی مطلوب برنامه درسی تلفیقی سواد انرژی در دوره اول متوسطه. مطالعات برنامه درسی13(49), 89-124.
نکویی مقدم، محمود، پروا، سحر، امیراسماعیلی، محمدرضا، بانشی، محمدرضا (1390). سواد سلامت و بهره‌گیری از خدمات سلامت درجامعه شهری کرمان. طلوع بهداشت. شماره 4، سال یازدهم. 133-  123.  
یوسفی علی‌رضا، ذهبیون شهلا(1389). سازمان یادگیرنده راه‌کاری برای ارتقای کیفی نظام سلامت. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی۱۰ (۵) :۱۰۳۳-۱۰۴۴
یونسکو، کمیسیون ملی در ایران(1380). آموزش بین المللی بهداشت و سلامت ، ترجمه فیروزه برومند، تهران: چاپ هفده شهریور.
Acker van, R, de Bourdeaudhuij, I, de Martelaer, K, Seghers, J, Kirk, D, Haerens, L . Cardon, G. A. (2011). Framework for physical activity programs within school–community partnerships. Quest, 63, 300–320. 
Albert, C.(2011).  Davia MA. Education is a key determinant of health in Europe: a comparative analysis of 11 countries. Health Promot Int. 2011; 26(2): 163-70. https://doi.org/10.1093/heapro/daq059
Belting, P. E, & Belting, N. M. (2011). The modern high school curriculum. Cosmo Publications. New Delhi.
Bouclin, R .(2009). Landry RG; Noreau G; The effects of smoking on periodontal structures: A literature Review. Journal of Canadian Dental Association, 63 (5,;3;3-360, 356, 1997) May.
Brayman ,A.(2007). Barrires to Integratting Qualitative and Quantitative research Journal of Mixed Method Research ,1(1):8-22.
Buschner، C. (2013). Teaching children movement concepts and skills: Becoming a master teacher. Champaign، IL: Human Kinetics.
Can G, Ozdilli K, Erol O, et al (2008). Comparison of the health–promoting lifestyles of nursing and non-nursing students in Istanbu, Turkey. J Nursing Health Sci : 10(4): 273-80.
Creswell. W.H, Newman. M. Anderson. C. L. (2010). School Health Practice 10th Edition, Toronto, Santa, Clara.
Davis, M. & Harmacek، M.(2010).  School health needs assessment: A starter kit. Denver، CO: University of Colorado Health Sciences Center، Office of School Health.
Dede, C .(2012). The scaling-up process for technology-based education innovations. In C. Dede.
Kazemian R, Ghasemi H, Movahhed T, Kazemian A.(2011). Health Education in Primary School Textbooks in Iran in School Year 2010–2011. Journal of Dentistry (Tehran, Iran). 2014;11(5):536-44.
Kulbok, PA.(2002). Dimexsionsofadolescenthealth behavior.Journal of adolescent  health,31(5):394.
Merod-EL.(2008). The effect of cheese on dental caries, a review of literature. Australian Dental Journal., 36(2): 120-5.
 Mo Pk,h..(2010). Winnie WS. The influence of health promoting practices on the quality of life of community adults in Hong Kong. Soc Indic Res. 2010; 95(3): 503-17. https://doi.org/10.1007/s11205-009-9523-9
Naidoo ,J .(2013). wills Jane . Health Promotion Foundations for Practice. Second Edition, arcourt,Publishers. PP. 5-64.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health
Ottawa Charter for Health Promotion. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 1986. Available at: http://www.who.int/ healthpromotion/conferences/previous/ottawa/en.
Peters, LWH, ten Dam, GTM, Kocken, PL, Buijs ,GJ, Dusseldorp, E.(2013). Paulussen TGWM. Effects of transfer-oriented curriculum on multiple behaviors in the Netherlands. Health Promotion International.
Peterson, F. L, Cooper, R. J., & Laird, J. A. (2001). Enhancing Teacher Health Literacy in School Health Promotion A Vision for the New Millennium. Journal of school health, 71(4), 138-144.
Potvin L, Jones CM.(2011). Twenty-five years after theOttawa Charter: the critical role of health promotion for public health. Can J Public Health, 102(4): 244-8.
Robinson, L., & Alles, W. F.(2006). Health Education: Foundations for the Future. ST. Louis:Times Mirror/Mosby College Publishing.
Rozmus,C, Evans, R, Wysochansky, M , Mixon, D.(2005). An analysis of health promotion and risk behaviours of fresh man college students in a rural southern setting  Persian. J Pediatr Nurs , 20(1):25-30.
Van den Akker, J, Gravemeijer, K, McKenney, S. & Nieveen, N. , Eds.(2006). Educational design research. London: Routledge.
Vermont Health Education Guidelines for Curriculum and Assessment.second edition. )2010.( ed: Vermont Department of Education.
World Health Organization.(2014). Diet, Nutrition and The Prevention of Chronic Diseases, WHO, Technical Report Series No. 916.
Zarei F, Taghdisi M, Tehrani H.(2012). Normalizing health valuesin the socialization process. J Research Health, 2 (2) :169-171,URL: http://jrh.gmu.ac.ir/article-1-127-en.html
دوره 15، شماره 59 - شماره پیاپی 59
با تمرکز بر آموزش و برنامه درسی دوره ابتدایی
اسفند 1399
صفحه 31-62
  • تاریخ دریافت: 19 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 19 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 10 مهر 1399